![MNS/E/644 oświetlenie - Ujęcie z tyłu; Świecznik z motywem ptaków. Toczony i profilowany korpus podtrzymuje osiem ramion rozmieszczonych w dwóch rzędach( rząd umieszczony wyżej ma krótsze ramiona). Każde ramie wycięte w postaci łabędziej szyi, na której wsparta jest odwrócona do tyłu głowa ptaka zakończona tulejką do osadzenia świecy. Korpus na szczycie zakończony tulejką na świecę. Na dole podtrzymują go cztery ozdobnie wycinane nogi. Malowany farbami czerwona i zieloną. trzy tulejki zrekonstruowane.](/brepo/panel_repo/2022/04/07/hup7wb/contain-360-1000-max-mns-e-644-dscf0846-ppp.jpg)
Świecznik
XIX wiek
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Pyrzycka kultura ludowa
Lichtarz w kształcie tulipana mógł powstać tylko na ziemi pyrzyckiej, w regionie, w którym kwiat ten był ulubionym motywem zdobniczym. Pojawił się wraz z kolonistami z Niderlandów i Fryzji, przybywającymi na Pomorze Zachodnie głównie w 2. połowie XVIII wieku. Był dla nich symbolem bogactwa i pomyślności.
Lichtarz składa się z trzech zasadniczych części: okrągłej podstawy wspartej na trzech nóżkach, profilowanego trzonu wycinanego w kształt tulipana oraz części górnej, będącej obsadką dla świecy, a w formie stanowiącej pomniejszoną wersję niższej partii trzonu. Lichtarz robi wrażenie przedmiotu lekkiego i delikatnego, podobnie jak subtelny „żywy” tulipan. Ten „dwutulipanowy” lichtarz oświetlał przypuszczalnie mały alkierzyk/sypialnię – izbę na tyłach wielkiego domu typu saskiego, charakterystycznego dla regionu pyrzyckiego. Prawdopodobnie paliła się w nim świeca stearynowa. Ich produkcję rozpoczęto w 1825 roku we Francji, skąd w krótkim czasie rozpowszechniła się w całej Europie. Bogatsi zastępowali nimi świece łojowe wyrabiane z łoju baraniego lub wołowego. Łojówki wydzielały charakterystyczny, niezbyt miły zapach, dlatego też w zamożnych domach używano ich tylko w pomieszczeniach gospodarczych. W lichtarzu mogła płonąć też świeca woskowa, wytwarzana z gorszego wosku, ponieważ tylko takie były w zasięgu możliwości finansowych mieszkańców wsi. Świece były zawsze jednym z nielicznych towarów, które mieszkańcy wysoko samowystarczalnych wsi w XVIII i XIX wieku musieli kupować za gotówkę.
Iwona Karwowska
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 38 cm
Rodzaj obiektu
oświetlenie
Technika
stolarska
Tworzywo / materiał
dekoracja malarska, drewno olchowe
Pochodzenie / sposób pozyskania
zbiory Landesmuseum Stettin
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
XIX wiek
Muzeum Narodowe w Szczecinie
2. połowa XIX wieku
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1659
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna