Waza dekoracyjna

Waza dekoracyjna (z pary). Waza wykonana została w manufakturze majoliki w Nieborowie. Wytwórnia ta o nazwie „Fabryka Fajansów Artystycznych i Pieców Kaflowych” założona została przez księcia Michała Piotra Radziwiłła w 1881 r. na terenie jego rezydencji. Dyrektorem manufaktury był Stanisław Thiele, doświadczony artysta ceramik, który wcześniej pracował w fabryce fajansu w Nevers we Francji. Ceramika ta, eklektyczna, wpisuje się w tendencje historyzujące w ceramice europejskiej drugiej połowy XIX w. Formy i zdobnictwo wzorowano na majolikach włoskich i francuskich oraz na holenderskich fajansach. Często dawne formy stylowe łączono z dekoracją malarską o tematyce polskiej. Stanowiły ją rodzime pejzaże, widoki znanych miejscowości, ilustracje legend polskich, wizerunki królów i bohaterów narodowych. Okres rozkwitu manufaktury trwał do 1886 r., załamanie produkcji nastąpiło około 1889 r. W zbiorach Muzeum-Zamku w Łańcucie znajduje się zespół jedenastu majolik dekoracyjnych (zob. B. Trojnar, Majolika w zbiorach Muzeum-Zamku w Łańcucie. Katalog, Łańcut 1988). Powyższa waza ma wysmukły, jajowaty brzusiec na niskiej nóżce i okrągłej stopie, przechodzący w przewężoną szyję. Charakterystyczne są dwa wysokie uchwyty w kształcie esowato wygiętych węży. Na jasnożółtym tle bogata dekoracja ornamentalna o żywych barwach: żółtej, zielonej, granatowej, niebieskiej, rdzawej, i o czarnych konturach. Po obu stronach brzuśca powtórzona symetryczna kompozycja z połączonych, zawijanych liści akantu, kwiatów i perełek. Spięta u dołu maszkaronem tworzy oprawę dla umieszczonych centralnie medalionów z monochromatycznymi, ciemnofioletowymi pejzażami. Z jednej strony jest to pejzaż rzeczny z chatą wiejską, z drugiej – siedzące na trawie putto grające na tamburinie. Dekorację wazy wykonał Feliks Szewczyk, utalentowany i najbardziej czynny w manufakturze nieborowskiej malarz zatrudniony w niej do 1885 r. Jego inicjały FS namalowane są u dołu malatury z grającym puttem oraz wewnątrz wazy, pod wylewem gdzie namalowany jest także monogram „MPR” (Michał Piotr Radziwiłł) pod mitrą książęcą.

Barbara Trojnar