Ciosak rdzeniowy

Ciosak rdzeniowy ze Złocieńca, pow. drawski został odkryty w niejasnych okolicznościach. Pod tym samym numerem przedwojennego inwentarza muzealnego figurują także inne zabytki krzemienne, w większości związane z kulturą ahrensburską i środkową fazę kultury Maglemose. Wydaje się, że wszystkie pochodzą z badań jednego stanowiska na terenie miasta lub w jego okolicy, prowadzonych przed 1934 rokiem.

Narzędzie wykonano z krzemienia kredowego. Pokryte jest czerwonopomarańczową patyną, która jest efektem zalegania w środowisku bogatym w związki żelaza. Podstawową techniką użytą do produkcji ciosaka było bezpośrednie uderzenie w bryłę krzemienia kamiennym tłukiem. Na podstawie badań eksperymentalnych wydaje się, że był to relatywnie miękki i raczej nieduży tłuk, na przykład z piaskowca. Precyzja uderzeń oraz dobre zaplanowanie kolejnych operacji wskazują na wysokie umiejętności i wiedzę wytwórcy.

Ciosaki to narzędzia wielofunkcyjne. Zazwyczaj przyjmuje się, że służyły do obróbki drewna, ale zakres wykonywanych nimi prac był znacznie szerszy. W zależności od sposobu osadzenia na trzonku lub w oprawie ten sam przedmiot mógł być używany jak siekierka, ciosła, dłuto, strug, motyka, kilof lub czekan. Uniwersalność narzędzi była dużą zaletą z punktu widzenia społeczności zbieracko-łowieckich. Ze względu na znaczną mobilność starano się ograniczać liczbę przenoszonych przedmiotów, stąd zapewne wzięła się tendencja do tworzenia narzędzi wielofunkcyjnych, szczególnie największych, używanych do różnych ciężkich prac. Ciosak rdzeniowy ze Złocieńca ogólnie datowany jest na mezolit, ok. 9600–5400 BC.

Michał Adamczyk