Postać kobiety

Dogonowie od wielu lat fascynują podróżników i badaczy. Udział w poznawaniu ich kultury i tradycji mają również Polacy, którzy rozpoczęli badania w kraju Dogonów pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku. Uczestnicy Studenckiej Ekspedycji Etnograficznej „Afryka 76-77” nie byli jednak pierwszymi Polakami na Masywie Bandiagara. Ten tytuł należy się prawdopodobnie Jerzemu Giżyckiemu (1889–1970). Był pisarzem, dyplomatą, podróżnikiem i poszukiwaczem przygód. Podróżował przez wiele lat po Afryce Zachodniej, najpierw jako sekretarz i fotograf wyprawy Ferdynanda Ossendowskiego, potem pracownik Francuskiego Ministerstwa Kolonii. Do Dogonów trafił na początku lat trzydziestych XX wieku. Pisał o nich w książce „Biali i czarni” wydanej w 1934 roku. Do dziś zachowało się kilkanaście klisz fotograficznych przedstawiających sceny z życia lego ludu w zbiorach Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Kolejnym Polakiem w kraju Dogonów był Wacław Korabiewicz (1889–1970), lekarz, reportażysta, podróżnik i kolekcjoner eksponatów etnograficznych. W czasie drugiej wojny światowej przebywał w Afryce jako Delegat Rządu RP w Londynie i sprawował opiekę nad polskimi uchodźcami w obozach Rodezji Północnej (obecnie Zambia). Potem pracował między innymi w Dar es Salaam w Tanganice (obecnie Tanzania) w King George V Memorial Museum, a w latach sześćdziesiątych jako lekarz na placówce epidemiologicznej w Ghanie. Pobyt u Dogonów z tego okresu udokumentował w publikacji „Do Timbuktu” z 1967 roku. Kolejnymi Polakami na Masywie Bandiagara byli profesorowie Michał Tymowski (ur. 1941) i Władysław Filipowiak (1926–2014), którzy uczestniczyli w 1975 roku w sympozjum międzynarodowym w Bamako w Mali (Premier Colloque International de Bamako). W programie obrad był kilkudniowy wyjazd do kraju Dogonów, po którym oprowadzali Germaine Dieterlen – francuska antropolożka, znakomita znawczyni kultury Dogonów oraz Rogier Bedaux, holenderski archeolog prowadzący badania nad kulturą Tellemów – ludu zamieszkującego Masyw Bandiagara przed przybyciem Dogonów.

Ewa Prądzyńska