Głowa mężczyzny

Wykonany przez Giambattistę Tiepolo rysunek głowy, a właściwie twarzy męskiej o cechach murzyńskich, ujęty został z profilu w lewo, po prawej stronie jest „ucięty” brzegiem kompozycji. Mężczyzna o wyrazistych oczach, krótkim siodłowatym nosie oraz krótkim, gęstym zaroście pojawia się na kilku kompozycjach malowanych przez Giambattistę. Patrzy on w lewo lub prawo. Tę twarz artysta przedstawił między innymi na malowidle Rodzina Dariusza przed Aleksandrem wykonanym w 1744 roku w Villi Cordellina w Montecchio Maggiore. Zdaniem Marii Mrozińskiej, polskiej badaczki dzieł Tiepolów, omawiany rysunek związany jest z pracą nad obrazem Męczeństwo św. Jana, Biskupa Bergamo malowanym w latach 1743–1745 do katedry w Bergamo. Przemawia za takim przypuszczeniem kilka cech rysunku, przede wszystkim zwrot głowy w lewo, sposób opracowania zarostu, przecięcie wizerunku głowy ramą kompozycji, choć na obrazie przebiega ono w połowie lewej brwi. Zastosowanie typowej dla Giambattisty techniki rozcierania pigmentu kredki na wilgotnym papierze, która umożliwia subtelne oddanie rysów i psychiki mężczyzny, potwierdza przekonanie Mrozińskiej o autorstwie Giambattisty.

Rysunek został wykonany czarną i brunatną kredką na cienkim, białym papierze ze znakiem wodnym – dwoma skrzyżowanymi kluczami.

Rysunek należy do zespołu 36 prac rodziny Tiepolo, największego polskiego zbioru rysunków tej wybitnej i sławnej osiemnastowiecznej weneckiej rodziny artystycznej. Skomplikowane losy dzieł ustalił Georg Knox, angielski badacz twórczości Tiepolów. Przed 1907 rokiem, w okresie tworzenia się szczecińskiego Muzeum Miejskiego, trafiły do zbiorów Gabinetu Rycin. W rezultacie drugiej wojny światowej rysunki wywieziono do Związku Radzieckiego. W ramach rewindykacji w 1956 roku wróciły do Polski, początkowo jako depozyt znalazły się w Muzeum Narodowym w Warszawie, a następnie w dwu partiach, w latach 1973 i 1984 powróciły do Szczecina i trafiły do Gabinetu Grafiki Muzeum Narodowego.

Ewa Gwiazdowska