Waza typu IV (Wołągiewicz)

Przypadkowe znaleziska z 1881 r. z miejscowości Gronowo (gm. Złocieniec, pow. drawski, woj. zachodniopomorskie; niem. Groß Grünow, Kr. Dramburg) doprowadziły pastora Plato do odkrycia jednego z najważniejszych stanowisk kultury wielbarskiej na Pomorzu. Pochodzący ze Złocieńca pastor jako pierwszy zwrócił uwagę na nasypy ziemne znajdujące się w lesie i właściwie je zinterpretował jako groby kurhanowe. Przeprowadził też amatorskie badania stanowiska w latach 1881, 1887 i 1890.

Co więcej w 1926 r. przy budowie drogi do Złocieńca natrafiono na, wyposażony w importy rzymskie, grób szkieletowy, znany dziś w literaturze jako „grób 1/1926". Na przełomie 1939 i 1940 r. podczas budowy autostrady Berlin-Szczecin-Gdańsk wstępnie oszacowano powierzchnię cmentarzyska. Odkryto wówczas kilka grobów jamowych wyeksplorowanych przez lokalnych archeologów, Heinza Hinza oraz dr Fausta. W latach 1940-1941 zarzucono budowę wspomnianej autostrady, a teren cmentarzyska został zalesiony. Systematyczne badania wykopaliskowe, w czasie których wydobyto omawianą wazę, przeprowadził w latach 1973-1977 Ryszard Wołągiewicz z muzeum w Szczecinie. Ogółem odkryto w Gronowie 56 pochówków ciałopalnych i szkieletowych, z czego 49 nakrytych nasypami kurhanowymi.

Ciemnobrunatna, dwuucha waza, zdobiona na brzuścu chropowaconymi pasami podwójnego zygzaka pełniła funkcję urny w grobie ciałopalnym (grób nr 1), nakrytym nasypem kurhanowym (kurhan nr 20). W wyposażeniu grobu, w których pochowana była zmarła między 20. a 30. rokiem życia kobieta, znajdował się także zdobiony przęślik z piaskowca w formie krążka oraz uszkodzona fibula ze srebra z trzema grzebykami na kabłąku, dzięki której datuje się zarówno prezentowaną popielnicę jak i cały grób na 2. połowę II w. n. e.

Bartłomiej Rogalski