Butla puzdrowa Konstantego Sobieskiego (1680-1726)

Prostopadłościenna flasza ze szkła przezroczystego o niskiej szyjce w srebrnej oprawie. W kolekcji wilanowskiej znajduje się komplet sześciu takich flasz (Wil.100-Wil.105). Główną ozdobę naczynia stanowi dekoracja rytowana matowo i przeźroczyście na obu szerszych ściankach. Po jednej stronie umieszczono pole w z herbem Janina pod koroną królewską, otacza je łańcuch orderu św. Ducha, a całość okala dodatkowo wieniec roślinny. Po drugiej stronie flaszy w analogicznym obramowaniu umieszczono monogram „CRP”. Na srebrnym obramieniu szyjki oraz korku butli wygrawerowano napis „N.9” (na zatyczce grawerowany N.6 na wierzchu korka powtórzono herb Janina). Takie numery pojawiają się także na innych butlach z kompletu, świadczą one o pierwotnym pochodzeniu naczyń z dwóch różnych zestawów – trzy z nich są nieco wyższe i noszą numery 1-3, a trzy z nich niższe i ponumerowane 7-9.

Uznaje się, że komplet flasz został wykonany dla Konstantego Sobieskiego (1680-1726), najmłodszego syna króla Jana III. Wskazuje na to monogram, odczytywany jako „Constantinus Princeps Regis”, a także umieszczenie go w otoku z orderem św. Ducha, który został Konstantemu przyznany, a który był dla niego ważny, o czym świadczy fakt, że został on pochowany właśnie z tym odznaczeniem.

Butla najprawdopodobniej została wyprodukowana w Hucie Kryształowej w Lubaczowie, nie można jednak zupełnie odrzucić przypuszczenia o jej powstaniu w  warszawskiej królewskiej hucie na Bielanach lub w hucie w Nalibokach (byłby to jej bardzo wczesny wyrób). W wilanowskiej kolekcji znajduje się także drewniany kuferek podróżny, który mógł stanowić komplet do zestawu butli (Wil.3244).

Flasze wraz z kufrem po raz pierwszy odnotowane są w inwentarzu pałacowym z ok. poł. XIX wieku – najprawdopodobniej znalazły się w kolekcji dzięki Augustowi Potockiemu.