Medalion z wizerunkiem Adama Naruszewicza

Moda na medaliony portretowe przyszła z Francji i w ciągu XIX wieku szybko rozprzestrzeniła w całej Europie. Znani artyści rzeźbiarze modelowali płaskorzeźbione wizerunki postaci historycznych oraz szanowanych i zasłużonych dla kraju osób. W Królestwie Polskim popyt na medaliony umiejętnie wykorzystał warszawski przemysłowiec Karol Juliusz Minter (1812–1892), który produkcję, przejętej w 1835 roku rodzinnej odlewni, skierował głównie na wyroby galanteryjno-artystyczne. Dzięki zatrudnieniu znanych artystów asortyment firmy wyróżniał się wysokimi wartościami plastycznymi.

Do takich właśnie należy medalion przedstawiający silnie wypukły relief popiersia Adama Naruszewicza (1733–1796), biskupa smoleńskiego, następnie łuckiego, pisarza, poetę, bliskiego współpracownika króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Pozostały po nim dzieła, takie jak „Historia narodu polskiego”, czy „Dzieje prehistoryczne” oraz miano ojca polskiej historiografii. Medalion powstał w ramach minterowskiej serii płaskorzeźby z wizerunkami znakomitości polskich, wydawanej w latach 1850–1879. Zwraca uwagę wierność w oddawaniu rysów twarzy, wzorowana, zdaniem badaczy, na grafice Jana Piotra Norblina. Praca nie jest sygnowana, ale bez wątpienia wykonana została ręką utalentowanego rzeźbiarza. Przypuszczalnie jest to kopia z oryginału francuskiego. Na odwrocie medalionu płytka z cechą firmową fabryki Karola Mintera informuje tylko o miejscu produkcji.

Duże zainteresowanie tego typu pamiątkami sprawiło, że powstawały różne repliki i odróżnienie ich od oryginałów bywa trudne.

Genowefa Horoszko