Miska klepkowa

W okresie wczesnego średniowiecza nie pojawia się jeszcze wyraźne rozróżnienie, widoczne w jakości i zdobnictwie, między zastawą stołową a kuchenną. Wiadomo jednak, że o ile do gotowania i pieczenia używano naczyń glinianych bądź metalowy, posiłki spożywano z talerzy i misek zarówno ceramicznych jak i drewnianych. Wśród tych drugich wyróżnić można naczynia toczone, formowane z jednego kawałka drewna przy użyciu prostych narzędzi ciesielskich oraz klepkowe, składane z wielu elementów.

Przykładem takiego naczynia klepkowego jest prezentowana miska, zachowana w całości, choć nieco uszkodzona i zdeformowana. Pozyskana została w wykopie VI, zlokalizowanym na kwartale 5. szczecińskiego Podzamcza, gdzie od 1986 do 2001 roku prowadzono stacjonarne badania archeologiczne. Natrafiono na nią we wnętrzu budynku nr 47, na czwartym poziomie użytkowym w warstwie XXXg i w inwentarzu polowym nadano jej numer 4948/5/VI/S.

Bednarz, który ją wykonał użył okrągłego, płaskiego klocka jako dna, 10 klepek oraz pojedynczej obręczy spajającej, skręconej z łyka w podwójny zwój. Krawędź dna musiała zostać ukośnie ścięta, by pasowała do specjalnie wydrążonych otworów w dolnej części klepek, zwanych wątorami. Obręczą z łyka, umieszczoną w zagłębieniach wyciętych po zewnętrznej stronie klepek zabezpieczono naczynie przed rozchodzeniem się elementów. Spojenia klepek z dnem zostały od strony wewnętrznej dodatkowo uszczelnione czarną substancją, zapewne pochodną dziegciu.

Miski tego typu występują powszechnie na średniowiecznych stanowiskach, są odkrywane zarówno w uboższych, jak i bogatszych kontekstach. Były naczyniami stołowymi, używanymi zapewne do spożywania półpłynnych pokarmów, tzw. bryj, czyli różnego rodzaju kasz, stanowiących podstawę diety ówczesnej ludności.

Sławomir Słowiński