Szkatułka z pokrywką

Szkatułka z pokrywą

Owalna szkatułka wykonana została z kości słoniowej, jej zewnętrzne ściany pokryte są figuratywnym reliefem. Szkatułka ma owalny kształt, do dolnej części przymocowana jest pokrywa, połączona z brzuścem z jednej strony metalowymi zawiasami, z drugiej zamkiem. Ścianki oraz wieko szkatułki dekorowane są reliefem; na ściankach, pomiędzy bawiącymi się, nagimi, skrzydlatymi puttami wyrzeźbione zostały drzewa oplecione winną latoroślą. Kompozycję z puttami uzupełniają zebrane w kiście owoce: granaty, winogrona i okrągłe – prawdopodobnie - brzoskwinie. Na wieczku widzimy rzeźbione przedstawienie nagiej, półleżącej kobiety – zapewne bogini, w otoczeniu dwóch putt. Kobieta trzyma czarę wypełnioną owocami, a prawą ręką sięga po zebrane owoce. Szkatułka z kości słoniowej jest zakupem Stanisława Kostki Potockiego (1755-1821), współwłaściciela pałacu wilanowskiego od 1799, który – wraz małżonką Aleksandrą z Lubomirskich (1760-1831) otworzyli w Wilanowie, pierwsze Muzeum sztuki w Polsce. Było to w roku 1805. W prowadzonym przez niego Pamiętniku Interessów, w którym Potocki zapisywał swoje najważniejsze zakupy i transakcje, spośród których kluczowe miejsce zajmują zakupy dzieł sztuki. O tym nabytku zanotował: Kupiłem (…) szkatułkę owalną z słoniowej kości na # 10, która iest opasana bassoriliewem reprezentującym Bachanali dziecinne (…). Szkatułka postrzegana była przez właścicieli pałacu wilanowskiego, a jednocześnie gospodarzy tutejszego Muzeum, jako cenne muzealium, wysokiej klasy artystycznej wyrób rzemiosła kościanego. Świadczyć może o tym uwzględnienie jej w publikacjach, które opisują zebrane w Muzeum zbiory. Jednym ze źródeł jest bogato ilustrowane wydawnictwo pt. Willanów. Album widoków i pamiątek…, które przygotowali W. Gerson i H. Skimborowicz. Drugi z autorów, badacz historii, dziennikarz, działacz polityczny, był również bibliotekarzem w majątku Potockich, w Wilanowie. Wspomniany album, którego był współautorem, omawia dzieje rezydencji, a przede wszystkim jej wygląd oraz zgromadzone w Muzeum artefakty. Wśród nich: Pudełko z kości słoniowej, owalne, z nakrywką odmykaną, rzeźbioną, przyczepioną zawiaskami. Na pokrywie Pomona trzyma róg obfitości, wśród dwojga dzieci i owoców rozmaitych: dokoła boków dzieci klęczące i leżące jedzą winne grona lub owoce. Wiek XVII. (…).

kość słoniowa, kościany, artefakt, Pomona, putto, owoce, kobieta, bogini, Stanisław Kostka Potocki, muzeum wilanowskie, kolekcja wilanowska, Hipolit Skimborowicz, Wojciech Gerson