Szablon farbiarski katagami

Katagami (jap. kata – forma, szablon oraz gami – papier) to szablon farbiarski do odbijania wzoru na tkaninie. Na przełomie XIX/XX wieku stały się przedmiotem kolekcjonerstwa w Europie i Ameryce. Obecnie wykorzystywane są również do dekoracji ścian i drzwi w japońskich domach. Szablony wykonuje się z wielowarstwowego papieru czerpanego katajigami nasączonego sokiem z owocu kaki, czyli persymony, który zawiera taniny powodujące jasnobrązową barwę. Rzemieślnik za pomocą specjalnego narzędzia wycina w nim wzory przypominające papierowe koronki. Od spodu wzmacniane są siateczką z włosów ludzkich lub jedwabnych nici. Szablon pełni rolę matrycy pozwalającej na powielanie wzorów. Artysta układa formę na tkaninie i następnie pokrywa ją pastą ryżową nori. Następnie farbuje materiał przez zanurzenie go w barwniku lub nałożenie koloru szczoteczką. Gdy nori zostaje usunięta, tkaninę płucze i suszy. Miejsca pokryte pastą pozostają nieufarbowane. Technika wytwarzania szablonów farbiarskich liczy już ponad tysiąc lat. Całą powierzchnię prezentowanej formy zajmuje motyw bambusa z liśćmi. Bambus obok śliwy, chryzantemy i orchidei, jest uważany za jedną z czterech szlachetnych roślin. Symbolizuje odwagę i nieugiętość oraz pragnienie bogactwa. Kimona z motywem bambusa noszone są zimą. Bambus jest również elementem ozdób noworocznych, które Japończycy ustawiają przed wejściem do domów. Przedmioty ze wzorem bambusa mają przynieść szczęście i powodzenie ich właścicielom.

Katarzyna Findlik-Gawron