500 miliardów marek

W 1923 roku, w ogarniętych inflacją Niemczech nastąpił gwałtowny spadek wartości marki i wzrost cen, po raz pierwszy na wiosnę i po raz drugi jesienią, w wyniku masowego dodruku pieniądza. Konieczne stało się wprowadzenie pieniędzy zastępczych o nowych nominałach. W listopadzie 1923 roku władze Szczecina uznały za konieczne wprowadzenie kolejnych emisji papierowych pieniędzy zastępczych. 12 listopada Szczecin otrzymał zezwolenie na wydanie bonów w kwocie 50 000 bln marek, w odcinkach po 1 bln, a 13 listopada na 89 000 bln marek w odcinkach po 500 mld. Do emisji bonu 500 mld, którą uchwalono 5 listopada 1923 roku użyto papieru zaopatrzonego w znaki wodne w postaci stykających się ośmiokątów. Druk wykonała szczecińska firma „Hermann Saran”, zajmująca się głównie drukiem kart pocztowych i map. Strona graficzna, podobnie jak kolorystyka tego pieniądza jest bardzo oszczędna. Na bladozielonym strefowym poddruku z wizerunkiem Sediny po lewej stronie oraz herbem miasta po prawej, czarną czcionką zbliżoną do szwabachy wydrukowano napisy. U góry umieszczono słowne oznaczenie nominału, poniżej, mniejszą czcionką, informację o wypłacie okazicielowi bonu (dosłownie dostarczycielowi) powyższej kwoty, a także uwagę, że bon jest ważny jeszcze przez miesiąc od daty jego wycofania (dosłownie wywołania). U dołu widnieje adnotacja, że bon jest zastępczym znakiem wartości miasta Szczecina. Oprócz podpisów nadburmistrza i skarbnika miejskiego pieniądz ma nadrukowaną w kolorze morskim numerację kolejną oraz cyfrowe oznaczenie wartości. Po lewej stronie widoczne jest ostrzeżenie, że naśladownictwo bonu jest karalne. Bon szczeciński jest typowym przykładem pieniądza zastępczego okresu hiperinflacji, kiedy na rynku pieniężnym w krótkim czasie pojawiały się duże ilości środków płatniczych. Ze względu na konieczność szybkiej realizacji zamówienia bony drukowano więc jednostronnie, w zredukowanej szacie graficznej i ubogiej kolorystyce.

Mieszko Pawłowski