Pochód Bachusa

Pochód Bachusa to obraz wielowarstwowy. Akcja rozgrywa się w nocy przy świetle księżyca. Na obrazie roi się od półnagich i nagich ciał mężczyzn, kobiet i dzieci. Nic dziwnego – to bachanalia. Stłoczone w orszaku bachantki grzechoczą w rytm kroków, tańczą i pląsają pośród świętujących i pijanych mężczyzn. Również amorki oddają się figlom. W centrum kompozycji drewniany wóz, na którym przy na wpółleżącej okrytej czerwoną szatą kobiecie stoi nagi Bachus. Kompozycja jest silnie scentralizowana. Mimo tłoku na obrazie panuje doskonałe zrównoważenie kształtów, kierunków i wielkości. Na ład w obrazie wpływ ma także fakt, że artysta przedstawił postaci harmonijnie zbudowane, uchwycone w ruchu umiarkowanym, pozach wyszukanych i to w sposób naturalny bez cienia sztuczności. Koloryt obrazu emanuje barwami brunatnymi w całej rozpiętości tonalnej, wśród których niebieskie i czerwone szaty stanowią pojedyncze akcenty. Obraz wywołuje uczucie radości i podziw dla harmonii wszechświata. Ceremonialny taniec jest zarówno żywiołowym pokazem erotycznej energii, jak i celebracją płodności.

Tematy mitologicznych pochodów triumfalnych Poussin podejmował wielokrotnie, obok bachanaliów przedstawiał np. triumf Pana, triumf Sylena, czy zaślubiny Bachusa i Ariadny. Wyobrażenia zawsze perfekcyjnie wyważone kompozycyjne, o nienagannym rysunku i przemyślanym, wysmakowanym kolorycie. Malarz zapełniał płótna powtarzającymi się, sprawdzonymi motywami: muskularnymi, pięknymi ciałami w klasycznych, kontrapostowych upozowaniach, z upodobaniem oddawał szczegóły przyrody i sprzętów rytualnych. Obrazy te są kamieniem milowym w karierze Poussina, ukazują moment reformowania jego stylu, sięgając do przykładów klasycznej starożytności i wczesnego renesansu. Etap ten mógł wydawać się powrotem do prymitywizmu, stanowił jednak dla artysty punkt odniesienia aż do końca kariery.

Obraz wilanowski określono jako kopię z Nicolasa Poussina, nie znaleziono jednak jak dotąd bezpośredniego pierwowzoru.