Maska sirige

Maska sirige, w jęz. sigi-so awa danu, czyli „maska z drewna” przedstawia dom szefa dużej rodziny. Budowla ta charakteryzuje się fasadą z uformowanymi w niej wieloma małymi niszami oraz tarasem, z którego wchodzi się między innymi do pomieszczeń z ołtarzami poświęconymi przodkom rodziny.

Sirige wraz z czterema maskami będę (młodej dziewczyny) bierze udział w ceremonii Baga bundo, która odbywa się drugiego dnia po śmierci Dogona (czasami sirige zastępowana jest przez kanagi). Śmierć pojawiła się w świecie mieszkańców Masywu Bandiagara z winy młodych mężczyzn, którzy zakłócili przeobrażenie jednego z przodków w węża, dlatego każdemu zmarłemu urządza się Baga bundo, które jest formą przeprosin za czyn, którego konsekwencje właśnie poniósł, ma też uspokoić jego duszę. Rytuał odbywa się na publicznym placu, na którym rozkłada się koc pogrzebowy symbolizujący zmarłego. Jego ciało spoczywa już bowiem w tym czasie w miejscu pochówku strzeżone przez najbliższych krewnych. Przy akompaniamencie bębnów czterej tancerze w maskach będę tańczą wokół Mulono (mężczyzny, który uczestniczył w dwóch kolejnych świętach Sigi) nadzorującego obrzędy, potem wokół maski sirige. Na koniec zatrzymują się przy rogach koca, przyklękają i uderzają w ziemię łodygami prosa. W tym czasie Mulono recytuje długą modlitwę w języku dogo-so, maska sirige natomiast zwraca się w stronę koca i pochyla dwukrotnie do przodu dotykając górną częścią maski do ziemi po obu stronach koca. Po tym hołdzie oddanym zmarłemu maski oddalają się, a rodzina i sąsiedzi zgromadzeni na placu tańczą i śpiewają. Tuż przed zachodem słońca, na zakończenie ceremonii, odbywa się taniec myśliwych.

Sirige wraz z innymi maskami dogońskimi można zobaczyć również z okazji święta pogrzebowego Dama kończącego długi okres opłakiwania zmarłego.

Ewa Prądzyńska