W drodze do okopu

Uproszczoną, zgeometryzowaną formą tej grupowej sceny artysta zgłaszał akces do rodzącego się właśnie formizmu, porzucając tym samym kanon bliższy Młodej Polsce, obecny szczególnie mocno w wielu litograficznych portretach. | Nowoczesność litografii zatytułowanej „W drodze do okopu” opiera się – paradoksalnie – na znanej formule sztuki antycznej i średniowiecznej: izokefalii. Maciejówki na głowach żołnierzy znajdują się niemal na tym samym poziomie, podobnie jak snopki siana niesione przez niektórych spośród maszerujących. Izokefalia uwydatnia horyzontalną orientację kompozycji. Tą nową-starą formułą artysta posłużył się też kilkakrotnie w innych, pozalegionowych pracach. | Niemiecki podpis stanowi cytat z jednego z utworów Juliusza Kadena-Bandrowskiego, być może pochodzący z jakiejś legionowej piosenki lub pieśni – kojarząc swojski zapach słomy (niesionej na litografii przez żołnierzy) z odzyskiwaniem Ojczyzny. | Artysta zadedykował litografię nieznanemu bliżej rejentowi (notariuszowi) Złoszewskiemu.

Artur Tanikowski