Epitafium ze sceną Ukrzyżowania

Na obrazie epitafijnym przedstawiono scenę Ukrzyżowania i rodzinę fundatorów. Pojawia się na nim motyw samotnego Chrystusa umierającego na krzyżu pod pochmurnym niebem znany w sztuce baroku zarówno we Włoszech (Guido Reni), jak i w Niderlandach (Peter Paul Rubens i Anton van Dyck). Na Pomorzu w warsztatach malarskich taka kompozycja była często podejmowana w epitafiach. Twórca szczecińskiego dzieła malując postać Chrystusa wzorował się na szkole flamandzkiej, a dokładnie na dziele Petera Paula Rubensa (1577–1640), spopularyzowanego dzięki grafice Paulusa Pontiusa z 1631 roku.

Boleśnie spoglądający w niebo Chrystus na głowie ma koronę cierniową, wokół której rozświetla się aureola. Do krzyża przybita jest kartka z napisami w trzech językach – hebrajskim, greckim i łacińskim, które głoszą: „Jezus Nazarejczyk Król Żydowski”. Na drugim planie po obu stronach krzyża stoją członkowie rodziny fundatorów epitafium. Po lewej samotnie przedstawiony starszy mężczyzna, ubrany w ciemny strój z narzuconym na ramiona czarnym, długim płaszczem i białym żabotem, przewiązanym pod szyją szeroką czarną wstążką ułożoną w kształt muchy. Po prawej dwie dorosłe kobiety i cztery dziewczynki przed nimi ubrane są w stroje charakterystyczne dla 3. ćwierci XVII wieku. Dziewczynki w jednakowych czarnych sukienkach z białymi bufiastymi rękawami i kołnierzami ozdobionymi czarnymi kokardkami. Starsza z kobiet, przedstawiona w skromniejszym odzieniu, na głowie ma biały czepiec i futrzaną czapkę. Strój drugiej zdobią koronki oraz klejnoty, jak zawieszony na szyi podwójny sznur pereł. W ręku trzyma cytrynę – produkt wówczas ekskluzywny, więc świadczący o zamożności, ale będący również symbolem nadziei na zmartwychwstanie i życie wieczne. Trzymana w drugiej dłoni fioletowa róża wskazuje na smutek i żałobę. W oddali rysują się mury i wieże miasta. Skłębione chmury rozświetla nad głową Chrystusa pojedynczy klin światła.

Justyna Bądkowska