Entlausung – odwszenie (ciało Cyganki)

Rysunek konturowy głów dwóch martwych więźniarek, jedna z nich to Romka. Jest to jedna z ilustracji – zamykająca – do opowiadania „Entlausung – odwszenie” Marii Zarębińskiej-Broniewskiej w edycji w książce „Ręka umarłej”. W momencie przekazania obiektu do zbiorów znajdował się on na podklejce i w passe-partout, na którym ołówkiem w lewym dolnym rogu ilustratorka zapisała numer strony, na której rysunek miał być wydrukowany – „Str. 49”. Faktycznie znalazł się on na tej stronie. Opowiadanie ukazuje, zgodnie z tytułem, odwszawianie więźniarek obozu Auschwitz, po którym kobiety mocno się rozchorowały. Jednak trzy z nich, mimo wysokiej gorączki (40 stopni Celsjusza), wzięto do pracy. Ilustracja odnosi się bezpośrednio do ostatnich zdań utworu: „Jedną z nich była tańcząca kozaka Cyganka. W kilka dni potem pokazały nam koleżanki, które nosiły trupy, jej nagie, chude, brązowe ciało”.

Przemysław Kaniecki