Sokołów Małopolski, synagoga, 03.08.2015

Fotografia przedstawia dawną synagogę w Sokołowie Małopolskim, obecnie budynek Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji oraz Niepaństwowej Szkoły Muzycznej.
Zdjęcie powstało w 2015 r. i pochodzi z projektu Wojciecha Wilczyka „Niewinne oko nie istnieje”.
Synagoga w Sokołowie Małopolskim została wzniesiona około 1904 r. W latach PRL urządzono w niej dom kultury. Adaptacja wiązała się z powiększeniem budynku, przebudową wnętrza i elewacji. Dziś tylko znawca dostrzeże w nim niemal zatarty podział na salę główną od strony południowo-wschodniej, z wysokimi oknami (pierwotnie o półkolistych zamknięciach) oraz przedsionek z częścią dla kobiet w części północno-zachodniej.
Zdjęcie zostało wykonane w 2015 r. Pobudza do refleksji na temat pamięci Polaków o ich dawnych żydowskich sąsiadach. W przeciwieństwie do wielu innych bóżnic synagoga w Sokołowie Małopolskim nie została wyburzona. Dom kultury jest też bardziej godną formą użytkowania niż na przykład – jak w mazowieckim Krasnosielcu – magazyn zboża. Brakuje jednak nawet niewielkiej tablicy z informacją o historii budynku i miejscowych Żydów, którzy w 1921 r. stanowili 38% wszystkich mieszkańców, a ich zgładzenie w 1942 r. należy do największych tragedii w dziejach miasta.
Artykuł o historii Żydów w Sokołowie Małopolskim: https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/s/159-sokolow-malopolski/99-historia-spolecznosci/138049-historia-spolecznosci.

Krzysztof Bielawski