Wazka z pokrywą

Niewielka porcelanowa wazka dekorowana motywami ptaków z fantazyjnym uchwytem uformowanym w kształt truskawki. Zarówno na pokrywie, jak i wazce pojawia się zielony wzór nazywany mozaikowym. Takie zdobienie było popularne w 3. ćwierci XVIII wieku, składało się z kształtów łusek lub rombów w jednym kolorze (często stosowany był fiolet, lub jak w przypadku wazki – zieleń) pokrywających część naczynia. Wzór został zakończony ornamentem rocaille, nadającym mu subtelne obramienie.

Prawdziwą ozdobę naczynia stanowią ptaki namalowane na jego bokach i pokrywce. Za wzorniki dla malarzy miśnieńskich służyły atlasy ornitologiczne, takie jak wydana w kilku tomach pomiędzy 1731 a 1738 rokiem słynna publikacja angielska Natural history of birds autorstwa Eleazara Albina. Tego typu wydawnictwa wykorzystywano jako luźną inspirację lub precyzyjnie kopiowano wygląd poszczególnych gatunków. Na wazce wilanowskiej ptaki oddano z dużą szczegółowością, wiele z nich można więc rozpoznać. Na jej bokach przedstawiono dwa samce zięby, podróżniczka i makolągwę, a na pokrywie gila, wilgę, a z drugiej strony bogatkę i grubodzioba (trzeciego ptaka nie udało się oznaczyć).

Do kolekcji wazka trafiła dzięki Aleksandrze Potockiej, po jej ślubie z Augustem Potockim w 1840 roku. Do pałacu wilanowskiego przywożono wówczas przedmioty z petersburskich zbiorów jej ojca Stanisława Septyma Potockiego. W inwentarzu ruchomości jego pałacu spisanym w 1848 znajduje się zapis: "Wazek takichże z pokrywami u którey nawierzchu truskawki - 3", który można identyfikować z zabytkiem wilanowskim, przewiezionym później do domu córki. W kolekcji znajduje się druga, analogiczna wazka z przedstawieniami innych ptaków (Wil.773).

Agnieszka Żuber