Teryna

Wiek XVIII był okresem, w którym na stołach władców i arystokratów królowały serwisy składające się z kilkuset, a czasem nawet kilku tysięcy elementów. Szczególnie cenione były zastawy stołowe wykonane ze złota, srebra oraz porcelany, której technologię produkcji odkryto w Europie dopiero w początkach tego stulecia. Wspaniale zdobione serwisy pełniły przede wszystkim funkcję reprezentacyjną i wykorzystywano je do podejmowania najważniejszych gości. Na stole, między naczyniami stawiano często figurki z porcelany, tak by układały się w rozmaite historie, bawiąc zaproszonych.

Do najbardziej efektownych naczyń stołowych należały teryny – wazy z pokrywami, w których podawano potrawy mięsno-warzywne lub zupy, jak prezentowane naczynie ze zbiorów szczecińskich. Odznacza się ono falistym, organicznym kształtem i ciekawą dekoracją z gałązek winorośli oplatających korpus i pokrywę. O mistrzostwie złotnika świadczy jakość trybowania i miękkie przejścia od płytkiego reliefu do pełnoplastycznych gałązek, tworzących uchwyty przy korpusie oraz zwieńczenie pokrywy. Autor tego dzieła, Johann Jacob Sandrart II (1733–1798), należał do najbardziej znanych berlińskich złotników drugiej połowy XVIII wieku. Zastosowanie przez niego motywu winorośli opracowanej w sposób naturalistyczny stanowiło zapewne nawiązanie do dekoracji srebrnego serwisu wykonanego około 1747 roku przez nadwornego berlińskiego złotnika Christiana Lieberkühna Młodszego (1709–1769) dla króla Prus Fryderyka II Wielkiego (1712–1786). Charakterystycznym elementem naczyń z królewskiego serwisu były uchwyty w formie plastycznie opracowanych pędów winnych krzewów.

Monika Frankowska-Makała