![MPol/437/ML Jest to jeden z trzech znanych, zachowanych polskich globusów plastycznych z wypukłą orografią. Najważniejszym elementem i zarazem nowością jest przedstawienie rzeźby terenu w sposób plastyczny, próba przedstawienia trzeciego wymiaru.Tekturowa kula, wypukłości wykonane z masy gipsowej lub papierowej, południk metalowy, postument stosunkowo wysoki, drewniany. Rzeźbę plastyczną otrzymały góry i wielkie płaskowyże oraz wyżyny. Obszary te zostały ponadto wyróżnione odmiennym kolorem i barwnym podcieniowaniem rzeźby. Na kontynentach przedstawiono bagna (szrafurą), depresje na zielono, treść uzupełnia sieć hydrograficzna i stolice państw. Na oceanach, w kolorze niebieskim: głębokość mórz i oceanów dodatkowo przedstawiono liniami batymetrycznymi (1000, 2000, 3000, 4000, 5000 m), głębie oznaczono liczbami. Zostały oznaczone rowy tektoniczne, skrajny zasięg kry pływającej i kry stłoczonej, prądy morskie (opisane tylko nazwami). Oznaczono również północną granicę uprawy zbóż i występowania drzew.](/brepo/panel_repo/2022/04/16/iwbsc3/contain-360-1000-max-mpol-437-ml-001.webp)
Nowy globus plastyczny
1920 — 1929
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Globusy polskojęzyczne Ziemi
Mały globus polityczny Ziemi z 1938 roku, autorstwa prof. Eugeniusza Romera, podziałka 1 : 100 mln, jest egzemplarzem bardzo rzadkim. Opracowanie naukowe i druk wykonała Spółka Akcyjna „Książnica-Atlas” Lwów–Warszawa oraz Instytut Kartograficzny im. E. Romera. Ze względu na małą skalę treść kartograficzna została ograniczona do minimum. Zgodnie z legendą przedstawiono stolice i inne miasta. Umieszczono nazwę POLSKA, ale stolicę opisano już tylko skrótem War. Powierzchnie państw są zaznaczone różnymi kolorami – Polska na czerwono. Elementy hydrograficzne przedstawiono w kolorze czarnym. Nie zawsze dbano o zmiany nazw na mapie – na globusie widnieje nadal zapis Konstantynopol, mimo że w 1930 roku został przemianowany na Istanbul (polski Stambuł).
Globus z mapą profesora Eugeniusza Romera pochodzi z drugiej edycji (pierwsza w 1935 roku), która nie została całkowicie rozpowszechniona, wydanej przez Książnicę-Atlas we Lwowie. Wygląd globusa zależy od wyposażenia technicznego, czyli postumentu i „ramienia” podtrzymującego kulę globu. Jego nietypową cechą jest sposób umocowania kuli na ramieniu drucianym, a nie jak w wydanych w tej samej skali w 1935 roku wyposażonych w ramię lane modelach „Witeź”. Zarówno pierwszą, jak i drugą serię globusów wykonano z mapami oklejonymi na kuli metalowej, co wyróżnia je nie tylko wśród globusów lwowskich, lecz także od wszystkich innych globusów polskojęzycznych. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności w czasie II wojny światowej globus ten został ocalony przez profesora Franciszka Uhorczaka, byłego pracownika Instytutu Kartograficznego we Lwowie. W 1982 roku został przekazany Muzeum Wincentego Pola przez Helenę Uhorczakową. Był eksponowany na wielu wystawach w Lublinie (Muzeum Wincentego Pola), Krakowie (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius) oraz w Warszawie (Muzeum Geodezyjne).
Grażyna Połuszejko
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 26 cm, średnica: 12.8 cm
Rodzaj obiektu
globus
Technika
klejenie, druk, technika mieszana
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Katowicka Dostawa Szkolna Kados
1920 — 1929
Muzeum Narodowe w Lublinie
Zakład Litografia Artystyczna W. Główczewski
1920 — 1948
Muzeum Narodowe w Lublinie
Wydawnictwo i Księgarnia „Pomoc Szkolna” H. Wajnera
1924 — 1939
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.