1 uncja cyny

Cynowe monety wybite w 1631 roku w Greifswaldzie, obok stralsundzkich miedziaków oblężniczych z 1628, należą do jednych z najstarszych pieniędzy zastępczych na Pomorzu. W maju tego roku podczas okupacji miasta przez wojska cesarskie pułkownik Francesco di Perusi (około 1590–1631) zażądał od rady miejskiej pieniędzy na wypłatę żołdu dla swoich żołnierzy. W mieście nie było już srebra, a planowana konfiskata mieszczańskiej miedzi i cyny okazała się bezskuteczna, dlatego monety wybito jedynie w cynie. Bilon wyprodukowano w postaci jedno-, dwu-, trzy- i czterouncjowych cynowych krążków. Przy cenie 1 szylinga sundzkiego za uncję cyny, monety miały więc wartość 1, 2, 3 i 4 szylingów.

Kupcy jednak, mimo grożących kar, nie chcieli honorować pieniądza oblężniczego, a jeśli się na to decydowali, to naliczali aggio, czyli nawiązki, sięgające nawet 100 % wartości towaru. Cynowe pieniądze zastępcze miały zostać wymienione na srebro, ale źródła nie podają żadnych informacji, by po niedługim zajęciu miasta przez Szwedów 16 czerwca, nowo obsadzone władze miasta wywiązały się z tego zobowiązania.

Wzornictwo emisji oblężniczych było jednolite niezależnie od nominału – dwugłowy cesarski orzeł pod koroną i tytulatura panującego umieszczona na awersie oraz herb Greifswaldu rozdzielający datę 1631 z oznaczeniem nominału i frazą wyrażającą konieczność emisji na rewersie. Jedynie moneta o masie 1 uncji występuje w dwóch odmianach różniących się tylko średnicą stempla rewersu.

Prezentowany jednouncjowy egzemplarz, zawierający 83,12 % cyny, 10,77 % ołowiu, 5,58 % żelaza oraz śladowe ilości innych pierwiastków, należy do odmiany o mniejszym stemplu.  W zbiorach Działu Numizmatyki Muzeum Narodowego w Szczecinie znajdują się także egzemplarze o masie 4 uncji.

Mieszko Pawłowski