Złożenie do grobu

Płaskorzeźba ze sceną złożenia Jezusa do grobu stanowi pozostałość ołtarza głównego z kościoła Mariackiego w Dąbiu, który uległ zniszczeniu na skutek pożaru kościoła w 1894 roku. Dawne opisy i ocalałe fragmenty przybliżają jego pierwotną formę. Retabulum w typie popularnego w średniowieczu tryptyku wypełniały płaskorzeźbione kwatery ukazujące sceny pasyjne z centralnie usytuowanym Ukrzyżowaniem oraz przedstawieniami Zmartwychwstania i Koronacji Marii. Podobnie skomponowane ołtarze pasyjne z Zwischenahn (Dolna Saksonia) oraz z Bad Segeberg (Szlezwik-Holsztyn) przywoływane są jako analogie dla ołtarza z Dąbia.

Przyjmuje się, że retabulum z Dąbia jest dziełem inicjującym twórczość późnośredniowieczną szczecińskiego ośrodka. Warsztat, który go wykonał zaznajomiony był z realizacjami rzeźbiarskimi zarówno z terenu Westfalii, zwłaszcza dziełami Mistrza z Osnabrück (około 1500-1530), jak również sztuką południowych Niemiec, na co wskazują liczne analogie do twórczości Tilmana Riemenschneidera (około 1460–1531). W rzeźbiarskich realizacjach warsztat szczeciński korzystał z popularnych wówczas wzorców graficznych. W scenie Złożenia do grobu wyraźnie można rozpoznać grafikę Hansa Schäufeleina opublikowaną w dziele Ulricha Pindera Speculum passionis w 1507 roku w Norymberdze.

Pozostałe zachowane płaskorzeźby ołtarza pasyjnego z Dąbia – Grupa apostołów: Bartłomiej, Szymon, Andrzej (nr inw. MNS/Szt/8), Grupa apostołów: Paweł, Tomasz, Jakub Starszy (nr inw. MNS/Szt/9), Opłakiwanie (nr inw. MNS/Szt/170) – wraz z omawianą sceną prezentowane są na wystawie stałej Misterium Światła. Sztuka średniowieczna na Pomorzu.

Kinga Krasnodębska