Matryca do drukowania tkanin

Znanym ludziom od stuleci sposobem ozdabiania tkanin jest drukowanie na nich wzorów z użyciem różnego rodzaju form, od prostych stempli zrobionych np. z ziemniaka, po wykonywane specjalnie w tym celu drewniane matryce z bogatą ornamentyką. Tkaniny drukowano z zastosowaniem dwóch technik. Pierwsza z nich polegała na bezpośrednim odciskaniu na materiale wzoru z formy pokrytej farbą, druga na odbijaniu na tkaninie masy izolującej, chroniącej pokryte nią miejsca przed działaniem barwnika. Obie te metody mają prawdopodobnie równie długą historię, jednak druga z nich, nosząca nazwę techniki druku batikowego, w Europie spopularyzowana została dopiero w XVII wieku. Prezentowana matryca ma ornament roślinny wykonany techniką snycerską i nabitymi w drewno mosiężnymi sztyftami. Głównym jego elementem jest powtarzający się motyw kielichowatego kwiatu, ujętego w rzucie bocznym, który przywodzi na myśl kwiat lotosu, zwłaszcza w kontekście panującej w Europie w XVIII i XIX wieku mody na orientalizm. W wielu kulturach dalekowschodnich kwiat lotosu ma bogatą symbolikę. Można przypuszczać, że matryca używana była w jednej z lokalnych pracowni drukarskich, które działały na Pomorzu w XIX wieku. Jej wyroby, jako trwałe i uznawane za eleganckie, cieszyły się dużym powodzeniem, jednak ostatecznie zostały wyparte przez tkaniny produkowane przez nowoczesny przemysł tekstylny.

Agnieszka Słowińska