Uroczystość pogrzebowa Karola X Gustawa na tle panoramy Sztokholmu

Plansza składa się z trzynastu połączonych ze sobą odbitek, które wspólnie tworzą panoramiczny widok uroczystości pogrzebowych ku czci króla szwedzkiego, Karola X Gustawa (panował w latach 1654-1660). Tytuł całego przedstawienia, w języku łacińskim, brzmi: Exequiæ serenissimi ac potentiss. principis ac dni. domini Caroli Gustavi Suecorum Gothorum et Wandalorum regis d. 3 Novemb. 1660. Holmiæ celebratæ (Egzekwie najjaśniejszego i najpotężniejszego księcia pana Karola Gustawa, króla Szwedów, Gotów i Wandalów, obchodzone 3 listopada 1660 roku), wskazując na datę i miejsce solennego pożegnania króla. Jest to końcowy fragment bardzo znanego opracowania poświęconego historii panowania Karola Gustava, autorstwa Samuela Pufendorfa, pt. De rebus a Carolo Gustavo Sueciae rege gestis commentariorum libri septem, wydanego w roku 1696 w Norymberdze. Do książki przygotowane zostały liczne ryciny według rysunku Erika Jönssona Dahlbergha (1625-1703), który uczestniczył kampanii wojsk szwedzkich w Polsce, tzw. potopie (1655-1660) jako inżynier wojskowy. W trakcie pobytu na ziemiach Rzeczpospolitej pisał dziennik, a także wykonał bardzo wiele rysunków polskich miast, zamków i fortyfikacji, a także panoramy bitew oraz ważne momenty konfliktu. Pod koniec XVII wieku, rytownicy współpracujący przy powstaniu książki Pufendrofa, przenieśli rysunki na płyty, które następnie odbite zostały w wielu egzemplarzach. W wilanowskiej kolekcji znajduje się kilkanaście odbitek z tej publikacji (zob. noty do obiektów nr. Wil.5845-5847, cykl Bitwa pod Warszawą, Wil.5797 – Widok Warszawa podczas oblężenia, Wil.5531, Karol Gustaw - portret). W przedstawieniu uroczystości pogrzebowych rozpoznać można, w części środkowej, zamek królewski w Sztohholmie, a inne charakterystyczne punkty miasta zostały opisane tuż obok nich. U dołu, w owalnych ramkach, autor panoramy uwzględnił opisy osób uczestniczących w uroczystym pożegnaniu króla. Autorem rysunku był wspomniany Dahlbergh, a płyty rytował Jean Le Pautre (1618-1682). Panoramiczne przedstawienie wpisuje się w nowożytną tradycję dokumentowania solennych uroczystości wysokiej rangi, związanych z ceremoniami królewskimi, bądź kościelnymi. Do takich obiektów należy słynna rolka sztokholmska, malowana na 39 arkuszach czerpanego papieru, która uwiecznia uroczysty wjazd orszaku Konstancji Austriaczki do Krakowa, na okoliczność jej zaślubin z królem polskim, Zygmuntem III Wazą.

Erik Jönsson Dahlbergh, potop szwedzki, rysunek, Sztokholm, pogrzeb, orszak, panorama, rolka sztokholmska, uroczystość, Jean Le Pautre