Kurtka męska firmy ODRA

Jeden z największych i najbardziej znanych producentów odzieży w polskim Szczecinie – Zakłady Przemysłu Odzieżowego Odra otwarto w 1964 roku, w świeżo odbudowanym budynku przy al. Niepodległości 38, który przed II wojną światową mieścił fabrykę konfekcji męskiej G&B Feldberg (około 1875–1933). 

Pierwszym dyrektorem ZPO Odra był Józef Kubiszyn (1931-2019), który za sprawą zatrudnionych projektantów mody podążających za najnowszymi trendami doprowadził do rozkwitu przedsiębiorstwa. Początkowo Odra produkowała ubiory męskie: spodnie i kurtki z tkaniny dżinsowej typu teksas, nazywanej też arizona oraz z drelichu. Z czasem jednak rozszerzyła swój asortyment o ubiory kobiece i dziecięce. W późniejszych latach Odra wypuszczała odzież sportową, w stylu wojskowym lub safari w charakterystycznym kolorze khaki. Przez dekady modne były nie tylko spodnie – w Szczecinie nazywane oderkami, ale także bluzy szturmówki, kombinezony oraz spodnie ogrodniczki nawiązujące do popularnego w czasach PRL-u stylu robotniczego, których kroje były często identyczne dla kobiet i mężczyzn. Od 1979 roku hitem stały się marmurki – spodnie szyte z nowego, poprzecieranego dżinsu. Świetne jakościowo wyroby Odry eksportowano zarówno do krajów bloku socjalistycznego, jak i wielu państw Europy Zachodniej.

Wszystkie produkty zaopatrzone były w metki z charakterystycznym logo przedsiębiorstwa – uproszczoną postacią ludzką w spodniach, z nazwą zakładu biegnącą poziomo w miejscu rozłożonych szeroko ramion ludzika. Symbol ten umieszczano także na opakowaniach, dokumentach firmowych i na guzikach – choć te ostatnie pojawiały się także w wersji z gryfem, jak na prezentowanej kurtce.

Na przełomie lat 70. i 80. XX w. nastąpiło zahamowanie produkcji związane z recesją w Polsce. W latach 90. napływ konkurencyjnych towarów zagranicznych zmniejszył zaś popyt na wyroby lokalne, co ostatecznie doprowadziło do likwidacji szczecińskiego przedsiębiorstwa w 2002 roku.

Małgorzata Peszko