Fotografia do dokumentów Natalii Zajczyk

W wysyłanych po wojnie listach do rodziny i przyjaciół Natalia Zajczyk niewiele pisała o swoim życiu w getcie warszawskim. Więcej dowiadujemy się z krótkiej, złożonej zaraz po wojnie relacji. Przed wybuchem II wojny światowej Natalia była nauczycielką, w zaprotokołowanej przez E. Markową relacji mówiła: „W 1939 r. do listopada pracowałam w szkole powszechnej Nr 104. W 1940 – już po zamknięciu getta Mira Szolcowa, przełożona szkoły prywatnej na Lesznie, zwróciła się do mnie, abym prowadziła ogródek szkolny. Uczyłam dzieci kl. I, II, III – w lokalu szkolnym na Lesznie 31. (Nauczanie było tajne). Dzieci bawiły się na wolnym powietrzu – gimnastykowały się, a potem w lokalu szkolnym odbywały się lekcje z dziećmi systematycznie. Sama p. Szolcowa trzymała straż, wartowała. Rodzice musieli płacić wysoką opłatę. Podręczniki były przedwojenne. Przybory szkolne dostawało się w sklepach getta. Komplety szkolne prowadziła nauczycielka, podczas gdy małymi dziećmi zajmowała się dziewczynka bez kwalifikacji.

Nauczycielka za dzień pracy – za 5 godz. otrzymywała 2 złote (b. niska opłata, za 2 zł. ½ litra mleka). Szkoła istniała do I-ej akcji [tj. do 22 lipca 1942 r. – R.P.]. Takich szkół kompletów w getcie było dość dużo – Tylko rodzice zamożniejsi oddawali swe dzieci do takich kompletów”. (Archiwum ŻIH, Relacje. Zeznania ocalałych Żydów, sygn. 301/5562).

Renata Piątkowska