Potocki Józef (1673-1751) - portret

Portret niniejszy, znajdujący się w zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, ewokuje godność hetmańską hrabiego Józefa Potockiego (1673-1751). Ukazany w ujęciu do pasa, szlachcic w starszym wieku, w pełnej zbroi, trzyma w prawej ręce (zgiętej w łokciu) wysadzaną kamieniami buławę. Charakterystycznym rysem fizjonomicznym, powtarzającym się w wizerunkach hetmana, zachowanych w różnych polskich zbiorach, jest niebywale wysokie – i zgodnie z ówczesnym gustem odsłonięte - czoło. Możemy zaobserwować, że nieznany autor dzieła, aktywny w Polsce w XVIII w., nie idealizuje postaci portretowanego, dąży raczej do uchwycenia prawdy przedstawienia. Do czerwonego płaszcza, spiętego na prawym ramieniu dekoracyjną zaponą, została przypięta gwiazda Orderu Orła Białego, podobnie jak na portrecie Józefa Potockiego pędzla Adáma Mányokiego (1673-1757) w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie (1. poł. XVIII w., technika olejna, płótno, 79,5 x 62,5 cm; nr inw. M.Ob.1960 MNW). Tło gładkie, ciemne.

Józef Potocki, syn Andrzeja Potockiego, hetmana polnego koronnego i jego żony Anny z domu Rysińskiej, w wieku trzydziestu trzech lat, w sierpniu 1706 r., otrzymał buławę wielką koronną. Warto pamiętać, że wnuk Józefa Potockiego, podkomorzy wielki koronny Wincenty Potocki (1740?-1825), był szeroko znany w europejskich kręgach arystokratycznych jako wytrawny kolekcjoner dzieł sztuki.

Józef Potocki (1673-1751), hetman wielki koronny; Andrzej Potocki, hetman polny koronny; Anna Potocka z domu Rysińska; gwiazda Orderu Orła Białego; Adám Mányoki (1673-1757); Wincenty Potocki (1740?-1825), podkomorzy wielki koronny; buława wielka koronna.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek