O Ludwikach

Autorski rękopis fraszki Józefa Czechowicza O Ludwikach pochodzi z materiałów po ks. Ludwiku Zalewskim. Stanowi część zbioru szesnastu fraszek autorstwa lubelskiego poety, które są interesującym świadectwem jego aktywności w ramach Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki. Teksty, poza jednym, są zapisane na odwrocie zaproszenia na Dzień Młodzieży Błękitnej (organizacji promującej abstynencję alkoholową i zdrowy tryb życia) 21 kwietnia 1929 roku.

Fraszka O Ludwikach otwiera zbiór (świadczy o tym zapisana czerwoną kredką ręką Czechowicza liczba „1” w prawym dolnym rogu karty). Jej bohaterami są – jak na odwrocie napisał najprawdopodobniej ks. Zalewski – on sam i Ludwik Kamykowski.

Ksiądz Ludwik Zalewski (1878–1952) to barwna i ważna postać lubelskiego życia kulturalnego 1. połowy XX wieku. Po ukończeniu lubelskiego Seminarium Duchownego studiował filozofię na uniwersytecie we Fryburgu, gdzie uzyskał tytuł doktora filozofii. Po powrocie do Lublina pełnił obowiązki profesora, a także kierownika biblioteki seminarium. Był autorem wielu publikacji historycznych, kolekcjonerem książek i ekslibrisów. Z jego inicjatywy 18 czerwca 1926 roku powstało Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki. Był zaprzyjaźniony z lubelskim środowiskiem literackim, nazywano go nawet niekiedy proboszczem lubelskiej parafii poetów.

Z kolei Ludwik Kamykowski (1891–1944) to historyk literatury i pedagog. Studiował na Uniwersytecie Lwowskim i Uniwersytecie Jagiellońskim (między innymi polonistykę). W 1928 roku uzyskał doktorat, a w 1935 roku habilitację na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pod koniec lat 20. i na początku 30. pracował w Lublinie jako nauczyciel języka polskiego, był jednym z członków LTMK. W czasie wojny był więziony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen koło Oranienburga, skąd wrócił z zaawansowaną gruźlicą. Pomimo ciężkiej choroby angażował się w tajne nauczanie uniwersyteckie. Zmarł tuż przed końcem wojny.

Jarosław Cymerman