Bachanalia

Na polanie w pobliżu świątyni antycznej odpoczywająca grupa dziewięciu osób. Skąpo odziani i zrelaksowani przedstawieni zostali w dość niewyszukanych pozach: leżąc, siedząc lub stojąc. Najbliżej budowli siedzi nimfa w różowo-białych szatach, nieopodal leży śpiąca satyrzyca z obnażonym torsem z głową opartą na skrzynce przykrytej niebieskimi i brunatnymi tkaninami. Przy niej taca, na której leży chleb i nóż. Pośrodku obrazu i po prawej stronie ukazano postaci siedmiorga puttów -  śpiących lub bawiących się z kozą. Jedno z nich śpi na czerwonej tkaninie, rozkosznie odchylając głowę do tyłu. W centrum kompozycyjnym (i tematycznym, jak można przypuszczać) obrazu stoi nagie putto trzymające szklany gąsiorek z winem.

Z lewej widoczny fragment świątyni (ukazany trzon kolumny) oraz posąg kobiety stojącej na cokole. Trzyma ona w dłoni kamienną kulę, w która intensywnie się wpatruje. Obok dwa drzewa, jedno ze złamanym pniem, drugie smukłe z gałęziami z jasno zielonymi liśćmi. W głębi, w tle pasterz ze stadem (byk, kozy). Niebo niebieskie z białymi chmurami.

Ogólny rozgardiasz i to, że niektórzy jeszcze śpią, choć zagląda im już do oczu słońce wschodzące znad ruin pobliskiej świątyni świadczy o tym, że zeszłej nocy dobrze się bawili. Niewątpliwie oglądamy świt następujący bezpośrednio po obchodach bachanalii – święta Bachusa, boga wina i radości. Scena została wykreowana w jasnych, czystych barwach, a budzący się do życia bohaterowie ujmują niefrasobliwością i wzbudzają sympatię.

Nazwisko autora obrazu, Giulia Carpioniego, zanotował w swym „Pamiętniku Interesów” hrabia Stanisław Kostka Potocki, który nabył Bachanalie w trakcie swej podróży (przed 1798 r.). Urodzony prawdopodobnie w Wenecji, Carpioni studiował pod kierunkiem Alessandro Varotariego (il Padovanino), pozostawał również pod wpływem twórczości Simone Cantariniego, Carlo Saraceniego i Jeana Leclerca. Zetknął się także ze sztuką Lombardii po krótkiej wizycie w Bergamo w 1631 r. Od 1638 r. mieszkał w Vicenzy i tam wykonał większość swoich dzieł. Zmarł w Weronie.

Malował sceny historyczne i mitologiczne, szczególnie upodobał sobie motyw bachanalii. Był także rytownikiem. Przypuszcza się, że współpracował z innymi malarzami, m.in. Francesco Caldei, który wzbogacał jego obrazy o elementy martwej natury lub zwierzęta.

Dominika Walawender-Musz