Lalka teatralna Ton Fa (opiekun/patron męskiej części Kamalen Ton)
między 1951 — 1988
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Lalki z teatru sogo bò
Lalka teatralna (marionnette) jest montowana na długim kiju z sytemem kilkunastu krótkich drewnianych elementów połączonych przegubowo, składających się harmonijkowo. Całość tej skomplikowanej konstrukcji animowana jest od dołu przez lalkarza ukrytego pod tkaninami. Jest częścią tradycji teatralnej Sogo bò występującej w regionie Ségou, w południowo centralnej części Republiki Mali kultywowanej przez Kamalen Ton – wioskowe stowarzyszenia młodych. Przedstawia koguta uważanego za doskonałego ojca rodziny, który jest dla ludu Bozo ptakiem ofiarnym.
Tradycyjny teatr lalek z Mali zajmuje ważne miejsce w historii afrykańskiego teatru. To właśnie z tego kraju pochodzi pierwsza pisemna relacja na temat afrykańskiego przedstawienia lalkowego. Przekazał ją arabski podróżnik i geograf Ibn Battuta, który w 1355 roku przebywał na dworze władcy królestwa Mali i był świadkiem występów grupy artystów przed władcą. Opisani przez niego lalkarze przebrani byli za ptaki i tańczyli z przymocowanymi do głów wielkimi czerwonymi dziobami w kostiumach wykonanych z piór.
Przedstawienia lalkowe powszechnie zwane Sogo bò, czyli „zwierzęta ruszyły przed siebie”, określane są też czasami innymi nazwami, np.: Kono donkili, Dobò lub Cèko. Każda z tych nazw wyjaśnia cząstkę ich prawdziwej natury. Kono donkili oznacza „ptasi śpiew” i świadczy o tym, że ptaki zajmują w jego repertuarze ważne miejsce. Według współczesnego artysty Tiory’ego Blé Diarry ptaki są duszami lalek. Cèko tłumaczy się dosłownie jako „męska sprawa” i przypomina, że tylko mężczyźni mogą dać życie drewnianej lalce. Dobò z kolei oznacza „sekret” i odnosi się do tajemnicy, za sprawą której martwe przedmioty ożywają w trakcie widowisk.
Dar Oleńki Darkowskiej-Nidzgorskiej i Denisa Nodzgorskiego-Gordiera.
Ewa Prądzyńska
Inne nazwy
Dunnun Koronin
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 68 cm, szerokość: 9.5 cm
Rodzaj obiektu
rzeźba, lalka teatralna
Technika
montowane, malowane, techniki snycerskie, ciosane
Tworzywo / materiał
pinezki, włókno roślinne (sznurek), żelazo (gwoździe), lakier styrenowy, farby akrylowe, drewno, guma
Pochodzenie / sposób pozyskania
darowizna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
między 1951 — 1988
Muzeum Narodowe w Szczecinie
między 1951 — 1969
Muzeum Narodowe w Szczecinie
między 1951 — 1984
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna