Kalkulator nawigacyjny

Mechaniczny kalkulator nawigacyjny– pamiątka Henryka Rozentala z czasów służby w Polskich Sił Powietrznych (PSP). Przyrząd wykonany jest z dwóch fragmentów blachy na której wytłoczone zostały podziałki służące do wykonywania obliczeń. Zewnętrzny fragment metalu jest ruchomy, w kształcie okręgu. Został przytwierdzony do blachy, która odpowiada okręgowi na górze, ale w połowie jego wysokości przechodzi w prostokąt, przy pomocy nitu. Wzdłuż prostej (dolnej) krawędzi wytłoczona została podziałka z zaznaczonymi kilometrami (w skali 1:1.000.000). Wzdłuż krawędzi okręgu (po zewnętrznej stronie) również widoczna jest podziałka wskazująca kilometry. Wzdłuż wewnętrznej krawędzi okręgu widoczna jest podziałka wskazująca czas (w min.). Dodatkowo wewnątrz kręgu wytłoczona została tabela podpisana „Wskazania szybkościomierza km/godz.”. Poniżej tabelki widnieje informacja o producencie: Wytwórnia przyrządów Lotniczych Warszawa”, a pod nim nr fabryczny urządzenia: „1219”. Na odwrocie blachy (u dołu, wzdłuż prostej krawędzi) również umieszczona została podziałka kilometrowa. Tym razem w innej skali (1:300.000). Nad nią widoczna jest tabela wskazująca zależność szybkości samolot od kierunku i prędkości wiatru.

Przyrząd służył do wyliczenia odległości, którą samolot pokonał w określonym czasie z określoną prędkością. Skala zewnętrzna służyła do oznaczenia prędkości lotu, wewnętrzna do oznaczenia czasu lotu. Tabela pośrodku służyła do wyliczenia rzeczywiście przebytej drogi w stosunku do powierzchni ziemi. Tego rodzaju przyrządy były niezbędne chciałby do obliczenia zużycia paliwa i zapotrzebowania na nie na trasie. Tabela umieszczona z tyłu pomagała obliczyć kąt znoszenia w zależności od prędkości i kierunku wiatru oraz prędkości samolotu.

Marta Frączkiewicz