Patelnia dołkownica

Patelnie to powszechnie używane i znane już w starożytności naczynia kuchenne służące do smażenia lub duszenia różnego rodzaju potraw. Przeważnie mają uniwersalne zastosowanie, jednak niektóre z nich przeznaczone są do przygotowywania określonych dań.

W zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się patelnia, która służyła do smażenia racuchów. Posiada 6 okrągłych wgłębień i 1 w kształcie serca, w które wlewano ciasto, po uprzednim nasmarowaniu tłuszczem. Po usmażeniu się spodu placuszków, przewracano je na drugą stronę, żeby równomiernie się zrumieniły. Naczynia kuchenne tego typu są znane jako patelnie do smażenia æbleskiver, czyli tradycyjnych duńskich przekąsek jadanych w Danii najczęściej w okresie Bożego Narodzenia.

Prezentowana patelnia posiada trzy wykonane z kutego żelaza nóżki, które umożliwiały smażenie na otwartym ogniu. Talerz patelni wykonany jest z miedzi, która bardzo dobrze przewodzi ciepło, co umożliwia szybkie i równomierne smażenie. Miedź jest jednak materiałem, który wchodzi w reakcję z niektórymi produktami spożywczymi, co może powodować wytworzenie się szkodliwych dla zdrowia substancji. Aby tego uniknąć, wnętrze miedzianych naczyń bielono cyną. Zajęciem tym, jak i wyrobem samych naczyń z miedzi dawniej zajmowali się rzemieślnicy zwani kotlarzami.

Miedziane naczynia, w tym patelnie, były i w dalszy ciągu są cenione nie tylko za praktyczność, ale również za walory estetyczne, dlatego też są nie tylko przedmiotami użytkowymi, ale bywają elementem dekoracji wnętrz.

Agnieszka Słowińska