Naczynie na pędzle

Ozdoby z kości słoniowej wytwarzano w Chinach już w neolicie. Ale w tym czasie spełniała przede wszystkim funkcje obrzędowe. Później zaczęła pełnić funkcję dekoracyjną i użytkową. Ponownie stała się ona popularnym materiałem w czasach panowania dynastii Ming (1368–1644) i Qing (1644–1911), gdy wykonywano z niej rozmaite przedmioty m.in. materiały piśmiennicze. W epoce Ming i Qing nastąpił rozkwit rzeźby w bambusie, a techniki stosowane w drewnie były przenoszone do rzeźby w kości słoniowej, w której wykonywano wypukły relief, usuwając partie tła. Zaczęto rzeźbić bardziej wyrafinowane formy. Rzeźba z kości słoniowej osiągnęła tak wysoką wartość estetyczną i biegłość rzemieślniczą, że zdobyła powszechny podziw i uznanie.

Pojemnik na pędzle został uformowany z fragmentu ciosu słonia z zachowaniem oryginalnego kształtu kości. W formie walca pustego w środku, bez dna. Zewnętrzna powierzchnia zdobiona jest wykonanymi w głębokim reliefie scenami figuralnymi w pejzażu. Precyzja wykonania jest bardzo wysoka. Po jednej stronie przedstawiony został wysoki, dwukondygnacyjny pałac, przed którym za stołem siedzi urzędnik. Obok stoją dwie kobiety i chłopiec oraz służący niosą tackę z czajniczkiem i czarką. Po drugiej stronie naczynia na tle architektury i scenerii parkowej rozgrywa się scena batalistyczna. Wyróżnia się w niej z konna postać z włócznią. Pozostali walczący mają proporce, tarcze, broń białą i palną.

Nad podstawą pojawia się bordiura z motywem liści bambusa, kwiatów śliwy i pęków sosnowych igieł. Jest to bardzo popularny w chińskiej sztuce zdobniczej motyw „troje przyjaciół w zimie”.

Katarzyna Paczuska