Widok Impluvium w Rajskim Ogrodzie w Sanssouci

Określenie impluvium wywodzi się ze starożytnego Rzymu; nazywano tak prostokątny basen osadzony w posadzce domów, do którego poprzez prostokątny otwór w dachu (compluvium) wpadała woda deszczowa, gromadzona w celach użytkowych dla gospodarstwa domowego. Litografia ukazuje impluvium, które znajduje się we wnętrzu niewielkiego pawilonu ogrodowego nazwanego Stibadium, zlokalizowanegow tak zwanym Rajskim Ogrodzie w kompleksie rezydencjonalno-parkowym Sanssouci w Poczdamie, ok. 35 km od Berlina. Sanssouci (z jęz. francuskiego – „bez troski”) założone zostało przez króla Fryderyka II Wielkiego (1740-1786), którego rządom Prusy zawdzięczały militarną i gospodarczą potęgę. Sanssouci znane jest przede wszystkim z rokokowego pałacu letniego Fryderyka. W połowie XIX wieku kolejny monarcha, Fryderyk Wilhelm IV, miłośnik sztuki i mecenas artystów, wprowadził szereg zmian w obrębie ogrodów i zainicjował budowę nowych gmachów w duchu italianizującym. Wtedy właśnie powstały Rajski Ogród i znajdujące się w nim Stibadium. Autorem projektu niewielkiego pawilonu z impluvium był Friedrich Ludwig Persius (1803-1845), uczeń sławnego pruskiego architekta Karla Friedricha Schinkla (1781-1841). Budynek został wzniesiony w latach 1845-1846. Obecnie Rajski Ogród stanowi część poczdamskiego ogrodu botanicznego, założonego przy uniwersytecie. Widok wnętrza iImpluvium, otoczonego terakotowymi kolumnami w porządku kompozytowym, z rzeźbą w części centralnej (autorstwa Friedricha Leopolda Bürde) ukazującą orła atakującego jelenia, z intensywnie nasyconą kolorystyką ścian, doskonale oddaje zachowana w zbiorach muzeum wilanowskiego chromolitografia (barwna litografia). Pochodzi ona ze zbioru ośmiu odbitek według akwarel Carla Graeba, ukazujących wybrane widoki kompleksu parkowo-rezydencjonalnego w Sanssouci wydanego najprawdopodobniej w 1860. Widoki prezentują przede wszystkim obiekty dużej i małej architektury i ogrody, które powstały ok. połowy XIX w. na zlecenie Fryderyka Wilhelma IV (zob. inne noty POPC, np. Nowe wejśsie do Sanssouci na Weinzerberg ).

Stibadium, impluvium, Rajski Ogród, Fryderyk Wilhelm IV, ogród botaniczny, Friedrich Ludwig Persius, Karl Friedrich Schinkel, Poczdam