Mieczyk drewniany

Dziecko, zgodnie z naukową definicją medyczną, to człowiek od urodzenia do wieku młodzieńczego, w okresie intensywnego wzrastania. W praktyce to okres, w którym mały i młody człowiek wymaga nieustannej opieki, specyficznego pożywienia i odzieży, kształcenia, stopniowego wdrażania w trudy samodzielnego życia. Atrybutem dzieciństwa są zabawy – tradycyjnie przekazywane z pokolenia na pokolenie, wymyślane ad hoc, odwzorowujące rzeczywistość lub zupełnie abstrakcyjne, zaś ich „wizytówką” są zabawki – różnorodne przedmioty wykorzystywane w zabawach. Doświadczenie uczy, że atrybutem zabawy może być dowolny przedmiot, a wiele gier dziecięcych po prostu nie pozostawia śladów materialnych, na przykład uwielbiane przez dzieci wyliczanki czy rymowanki, wypowiadane w rytm uderzeń dłonią o dłoń, przeskakiwanie przez realne lub wyimaginowane przeszkody – przykłady tego typu można mnożyć. Zabawki, oprócz typowo zabawowych, powinny spełniać także funkcje socjalizacyjne i edukacyjne. W myśl takiego założenia miniaturowe narzędzia i broń powinny stanowić przygotowanie do wykonywania określonych funkcji w życiu dorosłym, np. lalki i miniaturowe sprzęty domowe przygotować do życia w rodzinie i spełniania funkcji rodzicielskich. Odwzorowanie rzeczywistości w miniaturze jest jednocześnie bardzo ważną wskazówką w procesie rekonstrukcji przeszłości. Zabawki naśladujące „dorosłe” wzorce sprzyjały niewątpliwie procesowi socjalizacji – przyswajaniu sobie przez dziecko systemu wartości, norm i wzorów zachowań obowiązujących w danej społeczności, a także umiejętności umożliwiających mu wejście w świat społecznych instytucji. Grupę takich zabawek tworzą militaria, w tym drewniany mieczyk znaleziony podczas wykopalisk w Kamieniu Pomorskim, naśladujący rzeczywistą broń żelazną.

Anna Bogumiła Kowalska