Naszyjnik koronowaty typu I (Kostrzewski)

Naszyjnik wykonany z brązu jest zachowany w całości. Ze względu na charakterystyczny sposób zdobienia zewnętrznej strony, w postaci mniej lub bardziej wyraźnego karbowania, ozdoby tego typu nazywane są „koronowatymi”. Stanowią one wewnętrznie zróżnicowaną kategorię ozdób datowanych na IV–I wiek p.n.e., charakterystycznych dla społeczności kultury jastorfskiej, które najwcześniej pojawiły się w północnych Niemczech i południowej Skandynawii, skąd rozprzestrzeniły się na całą Europę. Występują na stanowiskach archeologicznych od Półwyspu Jutlandzkiego, przez Polskę i Ukrainę, aż po Bałkany. Część badaczy uważa, że występowanie naszyjników koronowatych pokrywa się z trasami migracji germańskich plemion Skirów i Bastarnów. Na tej podstawie, między innymi, społeczności kultury jastorfskiej identyfikowane są plemionami pragermańskimi. Szczegółowe okoliczności znalezienia naszyjnika nie są znane. Pochodzi najprawdopodobniej z okolic Kopaniewa, pow. lęborski, gdzie w 1882 roku przypadkowo odkryto grób popielnicowy. Pochówek  wyposażony  był w umbo tj. miseczkowate okucie środka tarczy i grot oszczepu. Właściciel majątku nazwiskiem Neitze przekazał znalezione przedmioty do zbiorów Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde w Szczecinie. Ze względu na duże zainteresowanie Neitze podjął decyzję o przebadaniu terenu bezpośrednio wokół grobu. Znalazł trzy kolejne pochówki popielnicowe wyposażone m.in. w miecze, co skłoniło konserwatora ze Szczecina, Alfreda Knorra, do przeprowadzenia regularnych prac wykopaliskowych. W rezultacie na powierzchni około 70 arów odkryto przynajmniej 30 grobów.

Bartłomiej Rogalski