Dyplom Stefana Kramsztyka

Dyplom potwierdzający ukończenie przez Stefana Kramsztyka (1877–1943?) studiów medycznych. Stefan Kramsztyk był znanym lekarzem, autorem wielu publikacji medycznych, także popularyzatorem wiedzy o zdrowiu (zob. prace z zasobu Biblioteki Narodowej; w Bibliotece Cyfrowej WUM; dostęp 10.11.2021).

Dyplom przekazał do zbiorów Muzeum POLIN Krzysztof Prochaska, otrzymawszy go od Marii Gross – ocalonej z Zagłady pasierbicy Stefana Kramsztyka. Jej ojczym nie przeżył wojny, został razem z żoną (matką Marii), Jadwigą z d. Reychman pojmany przez Niemców w Otwocku. Świadkiem aresztowania był jeden z członków rodziny; nie znamy dokładnych okoliczności ich zamordowania.

Do momentu dekonspiracji, tj. marca 1943, Kramsztyk spisywał wspomnienia, które przechowywane są w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego (sygn. Rps BUW 1428), ich fragmenty zostały opublikowane (zob. S. Kramsztyk, „Wspomnienia o ludziach i wydarzeniach”, wybr. i oprac. Hanna Bartoszewicz, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2012, nr 68, dostęp do wersji cyfrowej 10.11.2021).

Dokument wystawiony jest w języku rosyjskim, z podpisami: rektora Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego profesora zwyczajnego Grigorija Konstantynowicza Uljanowa (zob. R. Gawkowski, „Poczet Rektorów Uniwersytetu Warszawskiego”, Warszawa 2016); dziekana Wydziału Lekarskiego profesora zwyczajnego Michaila Dmitriewicza Czausowa; sekretarza Rady Wydziału Lekarskiego Marczenki (imię nieznane).

Tytuł uzyskany przez Kramsztyka po ukończeniu studiów – Lekar’(Ле́карь) – był oficjalną nazwą zawodu w Imperium Rosyjskim. We współczesnym języku rosyjskim słowo to wyszło z użycia, niemniej jest znane.

W Archiwum Państwowym w Lublinie przechowywany jest inny dyplom absolwenta Wydziału Lekarskiego Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego – Edmunda Faustyna Biernackiego, sporządzony w Warszawie 28.10.1889, oraz odpis tego dyplomu, sporządzony w Warszawie 18/31.01.1902, oba również z podpisami Michaila Dmitriewicza Czausowa, który także w roku 1903 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego (zob. Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона [Słownik Encyklopedyczny Brockhausa i Efrona], 86 tom, Санкт-Петербург 1907). Czausow na dyplomie Biernackiego jest podpisany jako Radca Stanu, na dyplomie Kramsztyka z 1903 roku jako Rzeczywisty Radca Stanu.

Przekład tekstu na stronie recto dyplomu Kramsztyka:

„Dyplom

Rada Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego niniejszym informuje, że Stefan Stanisławowicz Kramsztyk dołączywszy do grona studentów Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego na początku roku akademickiego 1896/7, uczęszczał w latach 1896/7, 1897/8, 1898/9, 1899/1900, 1900/1901 i 1901/2 na wszystkie przedmioty, wykładane w ciągu pięciu lat studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego i na podstawie złożonych przez niego egzaminów końcowych z przedmiotów obowiązkowych na Wydziale Lekarskim on, Kramsztyk, decyzją Rady Uniwersyteckiej 28 listopada 1902 roku uzyskał tytuł lekarza.

Na dowód czego został wydany mu, p. Kramsztykowi, niniejszy dyplom, z odpowiednimi podpisami i pieczęcią. M. Warszawa, dnia 29[dzień wpisany odręcznie] maja 1903 roku.

Rektor Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, profesor zwyczajny [tu odręczny podpis Uljanowa]

Dziekan Wydziału Lekarskiego, Rzeczywisty Radca Stanu [tu odręczny podpis Czausowa]

Sekretarz Rady [tu odręczny podpis Marczenki]

[po prawej na wysokości podpisu Marczenki – okrągła pieczęć Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, fioletowym tuszem]

[numer dyplomu:] No [dopisane odręcznie:] 5842

[w prawym dolnym rogu:] Uwaga. Kwota należna za dyplom została wpłacona do warszawskiego gubernialnego urzędu skarbowego, pokwitowanie nr 60888”.

Na stronie verso karty 1 dyplomu znajduje się „Obietnica fakultetowa” w języku rosyjskim. „Obietnica” to druga, XIX-wieczna, modyfikacja tzw. przysięgi Hipokratesa. Zakazywała „przyrządzania i sprzedaży środków sekretnych” – co było niedozwolonym w praktyce lekarskiej sposobem pozyskiwania pacjentów. Drukowano ją, jak w wypadku dyplomu Kramsztyka, na odwrotnej stronie dyplomów Akademii Medyko-Chirurgicznej i w Szkole Głównej Warszawskiej. Treść „Obietnicy” w przekładzie (polski tekst za: Aleksander Tulczyński, Historia i ewolucja kodeksów deontologicznych, w: Etyka i deontologia lekarska, red. Tadeusz Kielanowski, Warszawa 1985, s. 196–197):

„Przyjmując z głębokim poszanowaniem prawa, na mnie z nauki lekarskiej płynące, przyrzekam, iż w ciągu całego życia niczym nie splamię zacności stanu mego: przyrzekam w każdej porze szukającym u mnie rady cierpiącym nieść pomoc, według mego przekonania najstosowniejszą i święcie dochowywać powierzonych mi tajemnic familijnych i nie używać na złe położonego we mnie zaufania; kształcić się coraz więcej w sztuce lekarskiej i przyczyniać się ze wszystkich sił moich do jej doskonalenia, udzielając naukowemu światu wszystkiego tego, cokolwiek bym odkrył: iż się nie będę zajmował przyrządzaniem i sprzedażą środków sekretnych. Przysięgam być sumiennym względem moich współkolegów-lekarzy i nie obrażać ich osobistości: gdyby tego jednakże wymagało dobro chorego, mówić będę prawdę otwarcie i bez wszelkiej stronności. W wypadkach ważniejszych ode mnie: gdy zaś sam powołany zostanę do narady, zasługi i starania ich rzetelnie oceniać będę”.

Na stronie verso karty 2 adnotacje urzędowe z pieczątkami z 1921 i 1940.

[pieczęć z napisem:] Okręgowy Urząd Zdrowia m. st. Warszawy

Dnia 27/VIII 1921 r [data wpisana odręcznie]

[pieczęć z napisem:] Dyrektor Okręgowego Urzędu Zdrowia m. st. Warszawy

[podpis odręczny Dyrektora]

[pieczęć Okręgowego Urzędu Zdrowia]

[pieczęć:] W dniu 12–IX [dzień i miesiąc wpisane odręcznie] 1940 [40 wpisane odręcznie] r. 1534/5/6 [numer wpisany odręcznie] w kancelarii w Warszawie zaświadczono odpisy [y – wpisane odręcznie] tego dokumentu.

Notariusz [tu odręczny podpis]

oprac. Maria Karachentseva