Elfenbein Karawanen (Tragarze transportujący trzcinę cukrową) | Karawana kości słoniowej

Fotografia przedstawiająca grupę lokalnych tragarzy pochodzi z albumu Aleksandra Dandelskiego (1863–1944), oficera pruskiego, który w końcu XIX wieku odbył służbę wojskową w Niemieckiej Afryce Wschodniej (teren dzisiejszej Tanzanii, Rwandy i Burundi). Choć fotografię oryginalnie zatytułowano Elfenbein Karawanen, czyli Karawana kości słoniowej, po wnikliwej analizie stwierdzono, że tytuł ten nie opisuje rzeczywistości. Transportowany towar nie może być bowiem kością słoniową, gdyż pojedynczy cios dorosłego samca ważyłby ponad 100 kg, a tragarze na swych głowach niosą nawet do 10 sztuk. Najprawdopodobniej jest to trzcina cukrowa dostarczana do najbliższej stacji kolejowej.

Od początku istnienia Niemieckiej Afryki Wschodniej polityka niemieckiej kolonii była mocno nastawiona na eksploatowanie zajmowanego terenu. Jej głównym celem było pozyskanie jak największych korzyści finansowych z dóbr opanowanego regionu. Miejscową ludność zmuszano do opuszczania swoich pierwotnych terenów, uciskano wysokimi podatkami oraz pracą przymusową w kopalniach złota, diamentów czy miedzi, na plantacjach sizalu (agawy sizalowej), kawy, bawełny, trzciny cukrowej, przy budowie kolei, przy transporcie towarów, w portach przy pakowaniu i rozładunku statków. Z niemieckiej kolonii eksportowano wiele surowców, co ułatwiała linia kolejowa, łącząca obszary jeziora Tanganika z portami na wybrzeżu Oceanu Indyjskiego. Największe transporty z głębi lądu – głównie kości słoniowej, złota oraz drewna – odbywały się do portu w Dar es Salaam oraz Bagamoyo, z których pierwszy w latach 1890–1918 był centrum administracyjnym i handlowym a drugi stolicą niemieckiej kolonii w latach 1885–1890.

Katarzyna Findlik-Gawron