Fotografia czterech nierozpoznanych osób przy samochodzie
3. ćwierć XX wieku, 2. ćwierć XX wieku
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Jest częścią kolekcji: Fotografie ze zbiorów Haliny z d. Baruch Kamińskiej (Mamelokowej)
Fotografia kobiety i mężczyzny na wybrukowanej ulicy, przed drewnianym płotem, za którym widać drzewo i krzewy, a dalej dwie kondygnacje kamienicy. Kobieta siedzi w białej bluzce, mężczyzna – ubrany w garnitur, z cylindrem i parasolką – stoi. Halina z Baruchów uznała, że może być to zdjęcie członków rodziny jej męża.
Niewiele wiemy o rodzinie Józefa Mameloka – to, co Halina z Baruchów napisała na rewersach niektórych zdjęć, posłużyło przy opracowywaniu not do zdjęć tej części kolekcji do poszukiwań ewentualnie dostępnych źródeł archiwalnych i prób rekonstrukcji gałęzi rodziny. Na odwrocie tego zdjęcia czytamy, że są na nim przedstawieni „prawdopodobnie Ewelina i Gustaw Paproccy”. Nawet jeśli nie są to jednak Paproccy – samo wymienienie imienia Ewelina przez Halinę Mamelok (Kamińską) naprowadza nas na szczególne tropy. Chodzi bowiem niemal na pewno o Ewelinę z Mameloków, starszą siostrę Józefa Mameloka, urodzoną w Praszce w 1865 r. (zob. notę do zdjęcia MPOLIN-A25.1.44).
Zachował się nagrobek Eweliny Paprockiej, zmarłej w 1920 r. Jako nazwisko rodowe wymienione jest na nim Mamelok (zob. fotografię jej nagrobka w bazie Fundacji Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich, dostęp 19.07.2021). Małżonek Eweliny, Gustaw Paprocki (1844–1909), to zaś bez wątpienia syn Abrahama Paprockiego (1813–1852), pedagoga i prozaika, i Julii z d. Eisenbaum (1817–1886, zob. współczesne zdjęcie jej zachowanego nagrobka, dostęp 3.09.2021), założycielki w latach 50. XIX wieku warszawskiej prywatnej szkoły dla dziewcząt (pierwszej dla dziewcząt żydowskich), która od początku XX w. funkcjonowała jako Gimnazjum i Liceum Cecylii Goldman-Landauowej (zob. hasło na portalu Wirtualny Sztetl; zob. także noty do kolekcji Muzeum POLIN – pamiątek Felicji Blumental). W Archiwum Państwowym w Warszawie zachował się akt ślubu jego rodziców – pobrali się w Warszawie w 1836 roku (zob. Akta stanu cywilnego wyznań niechrześcijańskich w Warszawie, sygn. 21, nr aktu 40, dostęp do skanu: 3.09.2021).
Wszelkie wątpliwości, że w wypadku Eweliny Paprockiej nie zaszła zbieżność nazwisk i wywodziła się ona z Mameloków z Praszki, jak również że jej mąż był Gustawem Paprocki synem Abrahama i Julii – rozwiewa ogłoszenie z jednego z archiwalnych numerów warszawskiej „Nowej Gazety” (periodyk był wydawany przez Stronnictwo Asymilatorów od 1906 r. do 1918 r., więcej na jej temat w haśle „Polskiego słownika judaistycznego”, dostęp 19.07.2021). W nrze 320 z 17.07.1909 r. w rubryce „Ofiary”, tj. poświęconej informacjom o datkach na cele charytatywne, znajdujemy wzmiankę, że w związku z rocznicą śmierci Bronisławy Paprockiej (1845–1908), siostry Gustawa, na stypendium jej imienia wpłacili datki m.in. Paproccy, Landauowie, Mamelokowie i Goldmanowie:
,,Dla uczczenia pamięci Bronisławy Paprockiej. Cecylia i Józef Landauowie, Helena Okrętowa i Julia i Adolf Peretzowie po rub[li] 10, Ewelina i Gustaw Paproccy i Róża i Norbert Grossowie po rub. 5, Marya i Mieczysław Wolpertowie i Bolesław i Franciszka Mamelok po rub. 3. | Zamjast kwiatów na grób b. p. Bronisławy Paprockiej, Antoni i Stanisława Goldmanowie rub. 10”.
Wymieniona tu Franciszka Mamelok – to oczywiście siostra Józefa, ur. w 1875 r. (zob. noty do zdjęć MPOLIN-A25.1.44, 47, 48), a Bolesław Mamelok – to ojciec Józefa i Franciszki (dlatego właśnie nie określono ich: „Mamelokowie” – by w ten sposób zaznaczyć, że nie chodzi o małżonków). Notabene nazwisko rodowe matki Bolesława Mameloka w aktach (zob. notę do zdjęcia MPOLIN-A25.1.44) zapisywano „Lindau” lub „Lind”. Czy to inna wersja nazwiska Landaów?
Przemysław Kaniecki
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
fotografia
Technika
fotografia czarno-biała
Tworzywo / materiał
papier fotograficzny
Pochodzenie / sposób pozyskania
darowizna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
3. ćwierć XX wieku, 2. ćwierć XX wieku
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
ca 1895
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
ca 1928
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
odkryj ten TEMAT
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna