Czara

Czara

Okrągła, wykonana z czerwonego jaspisu czara, oprawiona została złoconym srebrem. Oprawa stanowi element konstrukcyjny oraz dekoracyjny czary. Paskiem złoconego srebra zakończonego u dołu lambrekinem ujęty jest cały obwód wylewu czarki. Z czterech stron pasek górny połączony jest prostopadłymi, płaskimi elementami – skuwkami – które ozdobione są lwimi głowami. Pod nimi umieszczone zostały chwosty. Przy jednej bocznej skuwce dołączono ucho umożliwiające podnoszenie czarki, o formie chudego, wijącego się węża, o głowie nachylonej nad wnętrzem czary. Nie jest określony czas powstania tego ekskluzywnego przedmiotu, nie są również rozpoznane okoliczności jego pojawienia się w kolekcji wilanowskiej. Podobne wyroby, które polegały na konstruowaniu naczyń w oparciu o odpowiednio ukształtowany kamień, oprawiony w dekoracyjną ramę, powstawały w XVI wieku, przede wszystkim we Włoszech, ale także w Niemczech, gdzie powstał bardzo ciekawy, i wykazujący pewne analogie puchar, który pojawił się na aukcji domu Christie’s (). Szczególnie cenne i interesujące w przypadku prezentowanego obiektu jest wykorzystanie w nim jaspisu – minerały powstałego z kwarcu i chalcedonu. Nazwa pochodzi od greckiego słowa iaspis oznaczającego cętkowany kamień. Odmiana czerwona tego kamienia określana była jako królewski. Jaką wartość posiadał o jakie znaczenie przypisywano jaspisowi może świadczyć jego częste przywoływanie jako kosztownego surowca na kartach Biblii, m.in. Apokalipsy św. Jana. We fragmentach, w których opisuje on Miasto Święte – Jeruzalem, pojawiają się takie zwroty:

Źródło jego światła podobne do kamienia drogocennego, jakby do jaspisu o przejrzystości kryształu […],

czy -

A mur jego jest zbudowany z jaspisu, a Miasto - to czyste złoto do szkła czystego podobne.

(Fragmenty Pisma Świętego pochodzą z Biblii Tysiąclecia, Apokalipsa wg Św. Jana, wersy 11 i 18; )

kamień, wąż, Włochy, Niemcy, lwy, symbolika, Biblia, Pismo Święta, Apokalipsa wg św. Jana, Jeruzalem