Gloryfikacja księcia Filipa II

Niewielkich rozmiarów obraz na blasze miedzianej gloryfikujący księcia Filipa II (1573–1618), powstał w 1608 roku. W centrum kompozycji przedstawiono siedzącego na tronie księcia, koronowanego wieńcem laurowym przez unoszące się nad nim putto z liściem palmowym, czyli znakiem zwycięstwa. Nad sceną góruje Bóg Ojciec. W swych dłoniach szczeciński władca trzyma wagę – symbolizującą sprawiedliwość rządów oraz wiązkę strzał – oznakę zgody między książętami panującymi na Pomorzu, odwołując się do układu o podziale władzy zawartego przez Filipa II i jego braci po śmierci ich ojca Bogusława XIII (1544–1606).
Wyobrażona u stóp Filipa kobieca postać z księgą to alegoria mądrych rządów. Księciu towarzyszą uczeni oraz żołnierze. Powyżej, w strefie niebiańskiej, po bokach przedstawiono anioły i putta, które, usadowione na chmurach, podtrzymują tablice Dekalogu oraz model świątyni Salomona. U dołu kompozycji znajduje się tablica inskrypcyjna z tytulaturą księcia i dedykacją od autora obrazu, a pośrodku, w owalu, widnieje wielki herb Pomorza.

Tego typu przedstawienia gloryfikujące panujących – apoteozy – upowszechniły się w XVI wieku. Wydawane w postaci druków, przeznaczone były często do szerokiej popularyzacji, w formie malarskiej lub rzeźbiarskiej zaś umieszczano je w gmachach publicznych i rezydencjach władców. Szczecińska apoteoza Filipa II była zarówno darem dla księcia, jak i pokazem umiejętności malarza Pancratiusa Reinickego (15..–1610). Artysta, pochodzący z Żar na Łużycach Dolnych, figuruje w księgach miejskich Szczecina jako mieszczanin między 1604 a 1610 rokiem, kiedy to odnotowano jego śmierć.

Obraz w 1978 roku pojawił się w domu aukcyjnym Heim Gallery w Londynie. Zakupiony przez polskie Ministerstwo Kultury i Sztuki, trafił 1979 roku do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie.

Justyna Bądkowska