Amforka szyjowa czerwonofigurowa

Amfora to naczynie o jajowatym brzuścu na niskiej stopce i wysokiej szyjce z dwoma uchwytami (zwanymi imadłami). Tego typu naczynia występowały we wszystkich okresach ceramiki greckiej już od X w. p.n.e. Dekoracja i forma naczynia wilanowskiego pozwalają stwierdzić, że powstało ono w IV w. p.n.e. Jego powierzchnię zdobią przedstawienia wykonane w technice czerwonofigurowej. Na brzuścu umieszczono dwa przedstawienia figuralne. Z jednej strony podziwiać możemy kobietę ubraną w długi chiton spięty na ramionach i przewiązany w talii, a z drugiej ukazano młodzieńca owiniętego himationem. Dodatkowo dekorację uzupełniają ornamenty popularne w ceramice Starożytnej Grecji: pod uchwytami i na szyjce namalowano palmety, a na dole brzuśca ornament goniących się fal. Amforę zaliczyć można do grupy naczyń zwanej Grupą Trzech Punktów – nazwaną tak od charakterystycznych trzech punktów zdobiących kwiaty umieszczone po bokach palmet. Przedmioty należące do tej grupy (głównie skyfosy, amfory szyjowe i situle) były najprawdopodobniej dekorowane przez jednego artystę. Na wilanowskim zabytku widoczny jest jeszcze jeden element dla niego charakterystyczny – specyficznie malowany młodzieniec szczelnie owinięty himationem z dłonią wspartą na biodrze.

Jak powstawało to naczynie? Najpierw kształt wytoczono na kole garncarskim oraz doklejono uchwyty. Po lekkim podeschnięciu malarz naszkicował na jego powierzchni zaplanowaną dekorację, a następnie malował używając do tego firnisu – specjalnie przygotowanej, delikatnej glinki bogatej w żelazo. Następnie dobrze wysuszoną amforę włożono do pieca, gdzie podlegała najpierw wypałowi z dostępem tlenu. W pewnym momencie otwory pieca zatkano, w ten sposób blokując dostęp tlenu do środka. Dzięki jego brakowi żelazo zawarte w glinkach zmieniało kolor z czerwonego na czarny. W kolejnej fazie tlen ponownie wpuszczano do środka – wtedy części nieosłonięte firnisem odzyskiwały naturalny kolor gliny. Po powolnym wystudzeniu pieca amforka była gotowa.