Pelike czarnofirnisowana

Kształt naczyń, jaki reprezentuje zabytek wilanowski, pojawił się w ceramice Starożytnej Grecji w końcu VI w. p.n.e. Ta odmiana amfory z dwoma pionowymi uchwytami, o szerokim dnie, niskim brzuścu i szyjce, która zaczyna się mniej więcej w połowie wysokości naczynia, określana jest terminem pelike.

Powierzchnię naczynia zdobi malowidło (obecnie bardzo słabo widoczne) przedstawiające głowę kobiecą w lewym profilu z włosami przykrytymi czepkiem i okazałymi skrzydłami po obu stronach. Na powierzchni wilanowskiej pelike widoczne są także później wyryte za pomocą ostrego narzędzia linie – być może próba dodatkowego „ozdobienia” naczynia o słabo widocznej dekoracji malarskiej?

Jak powstało to starożytne naczynie? Najpierw wytoczono je na kole garncarskim, a uchwyty doklejono. Po lekkim podeschnięciu malarz naszkicował na jego powierzchni zaplanowaną dekorację. Następnie obrysowywał elementy, które miały pozostać w naturalnym kolorze gliny, cienką linią firnisu, czyli delikatnej, oczyszczonej glinki bogatej w żelazo. Później wypełniał nim resztę tła, a także domalowywał detale figur. Tak przygotowane naczynie wkładano do pieca, gdzie podlegało najpierw wypałowi z dostępem tlenu. W pewnym momencie otwory pieca zatykano, w ten sposób blokując dostęp tlenu do środka. Dzięki jego brakowi żelazo zawarte w glinkach zmieniało kolor z czerwonego na czarny. W kolejnej fazie tlen ponownie wpuszczano do środka – wtedy części nieosłonięte firnisem wracały do swojego naturalnego koloru. Po powolnym wystudzeniu pieca naczynie było gotowe.