List Józefa Ignacego Kraszewskiego do Wincentego Pola

Autograf listu Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812–1887) do Wincentego Pola (1807–1872) z 19 czerwca 1869 roku. List został zakupiony do Muzeum Wincentego Pola na aukcji Antykwariatu „RARA AVIS” w Krakowie w 2001 roku.

Jest napisany na arkuszu papieru firmowego Drukarni Kraszewskiego, założonej przez pisarza w Dreźnie w 1868 roku. Kraszewski tytułuje tam Pola: „Szanowny drogi nasz wieszczu!”. Tekst jest krótki i aby zorientować się, czego dotyczy, konieczne było sięgnięcie do wcześniejszego listu pisarza, z 9 czerwca tegoż roku. Chodzi o wydanie Roku myśliwca Pola z ilustracjami Juliusza Kossaka (1824–1899). Kalendarz dla myśliwych poety był drukowany w 1866 roku w odcinkach na łamach warszawskiego „Tygodnika Ilustrowanego” (t. 13, nr 344–368). W 1869 roku Pol postanowił wydać ten utwór w całości i w tej sprawie zwrócił się do Kraszewskiego oraz poznańskiego księgarza i wydawcy Jana Konstantego Żupańskiego (1804–1883), jako nakładcy. W czerwcu tegoż roku doszło do podpisania kontraktu, który Żupański przesłał Kraszewskiemu do Drezna wraz z honorarium autorskim dla Pola, opiewającym na sto talarów. Kraszewski, podejmując się druku ilustrowanego Roku myśliwca, ponaglał w liście poetę: „A jak można najrychlej dawajcie mi manuskrypt poprawny i dopełniony, gdyż u mnie się będzie drukować i czekam na tę robotę, z którą chcę się popisać”. Dla uniknięcia opóźnień pisarz był gotowy pokryć koszty za przepisanie tekstu.

Rok myśliwca z dwunastoma ilustracjami Kossaka – całostronicowymi drzeworytami – wydrukowany w Dreźnie nakładem Żupańskiego, ukazał się w 1870 roku. Otrzymał twardą, płócienną oprawę ze złoconym tytułem w zwierciadle przedniego lica. Niestety niewidomy autor nie mógł go podziwiać.

W XX wieku wydano dwa reprinty dzieła: w 1957 roku (Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne w Warszawie – z okazji sto pięćdziesiątych urodzin poety) oraz w 2006 roku (Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. W. Pola w Lublinie – w dwusetną rocznicę urodzin Pola).

Grażyna Połuszejko