Personifikacja Europy - figurka

Porcelana europejska od czasu jej wynalezienia była wykorzystywana jako odpowiedni prezent dyplomatyczny. W 1745 roku na polecenie Augusta III wysłano do Rosji serwis, nazywany serwisem świętego Andrzeja, który uzupełniały także porcelanowe figurki do dekoracji stołu, przedstawiające muzy, greckich bogów oraz przedstawienia różnych narodowości i profesji. Delikatne wyroby przypadły do gustu carycy Elżbiecie i wkrótce władczyni złożyła w fabryce kilka zamówień, w tym na personifikacje czterech kontynentów. Od sierpnia 1745 roku do czerwca roku 1747 nad ich projektem pracował znakomity miśnieński modeler Johann Friedrich Eberlein, prawdopodobnie przy wsparciu innych miśnieńskich mistrzów, takich jak Johann Joachim Kaendler i Peter Reinicke. Niedługo później powstała także mniejsza wersja grup. Obie wersje cieszyły się popularnością, produkowano je wobec tego także później.

Wygląd personifikacji poszczególnych kontynentów, wraz z ich atrybutami i towarzyszącymi im zwierzętami zaczerpnięto w Miśni z wcześniejszych wzorców. Wiele zbieżności można znaleźć w pracach Martina de Vos czy słynnej „Ikonologii” Cesare Ripy. Miśnieńska Europa, zgodnie z tradycją, została przedstawiona jako bogato ubrana kobieta, z koroną, berłem i jabłkiem – symbolami jej dominacji nad innymi kontynentami. To przesłanie wspiera także częściowo przykryty jej szatą globus. Dookoła postaci, na podstawie figurki rozrzucone leżą symbole jej osiągnięć w dziedzinie sztuk, nauk oraz wojskowości: paleta malarska, rylec, rzeźba, księgi, tarcza i zbroja. Zwierzęciem z nią związanym jest koń – kojarzony z jej militarnym charakterem.

Figurki czterech kontynentów zostały najprawdopodobniej zakupione przez Aleksandra Potockiego w maju 1838 roku, co poświadczają zachowane dokumenty. W kolekcji wilanowskiej znajdują się także personifikacje Afryki, Azji oraz dwie figury Ameryki (Wil.857, Wil.858, Wil.859, Wil.2050).

Agnieszka Żuber