Maria – wersja niepublikowana

Jedna grupy ilustracji-rysunków konturowych, wykonanych na cienkiej karcie papieru (obecnie o barwie kremowej); karta pierwotnie złożona była tak, by rysunek znajdował się w centralnej części w ten sposób utworzonej karty.

Ilustracji do książki „Ręka umarłej” - do wiersza ,,Maria'' Władysława Broniewskiego, włączonych do tomu jako poetycki komentarz do obozowych opowiadań jego żony Marii Zarębińskiej. To odrzucona wersja ilustracji. Praca opublikowana w książce (pod wierszem, na jego drugiej stronie; oryginał nie zachował się w archiwum artystki) nieco różni się od niniejszej: widoczne są kwiaty na kopercie, jest mniejsza o jedną liczba strun, które też są mniej skręcone.

Kompozycja (zarówno wersja odrzucona, jak ostatecznie opublikowana) jest dość luźno związana z treścią wiersza, być może uszkodzony instrument strunowy odnosi się do motywu aktorstwa Zarębińskiej-Broniewskiej z drugiego wersu ostatniej zwrotki:

,,Co ta wojna w tobie zabiła?

Nie ma mnie, nie ma teatru...

Wołam do ciebie, miła,

wołaniem wiatru''.

Skądinąd ten fragment wiersza stał się też mottem wstępu do tomu, napisanego przez Sewerynę Szmaglewską, i zatytułowanego w odniesieniu do ostatnich cytowanych słów Broniewskiego (zob. notę do obiektu MPOLIN-M1607).

Przemysław Kaniecki