Replika odznaki 304 Dywizjonu Bombowego Ziemi Śląskiej im. ks. Józefa Poniatowskiego

Po klęsce kampanii wrześniowej w 1939 roku, wielu polskich pilotów i pracowników personelu lotniczego znalazło schronienie w Wielkiej Brytanii. Tam dołączyli do alianckich sił powietrznych, głównie do Royal Air Force (RAF), gdzie formowano polskie jednostki lotnicze. Jedną z nich był Dywizjon Bombowy Ziemi Śląskiej im. Księcia Józefa Poniatowskiego, powstały 23 sierpnia 1940 roku na lotnisku Bramcote. Formacja uczestniczyła w operacjach bojowych nad okupowaną Europą, atakując podległe Niemcom miasta, fabryki, linie komunikacyjne oraz cele strategiczne. Polscy lotnicy, wykazując się odwagą i determinacją, cieszyli się uznaniem wśród brytyjskich i innych alianckich pilotów za swoją wysoką skuteczność i męstwo. Po zakończeniu wojny ich losy były rożne -  niektórzy powrócili do Polski, inni zaś wybrali życie na emigracji.

Choć dywizjon przestał istnieć jako jednostka operacyjna, jego dziedzictwo i wkład w alianckie działania powietrzne pozostały ważnym elementem historii polskiego lotnictwa wojskowego. Jego symbolem jest prezentowana odznaka, zatwierdzona 4 listopada 1943 roku rozkazem Naczelnego Wodza. Oryginalne odznaki były srebrne, mocowane na nakrętkę, a ich elementy emaliowane: biało-czerwona szachownica i tarcza w kolorach niebieskim, białym i czerwonym. Choć prezentowana replika odznaki, wykonana po zakończeniu wojny, miała charakter pamiątkowy a nie rozpoznawczy, wciąż przypomina o bohaterstwie polskich lotników. W 1973 roku została przekazana do Muzeum Narodowego w Szczecinie przez lokalny oddział Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBOWiD).

Anna Lew-Machniak