Bransoleta z sarkofagu księcia Franciszka I (1577 - 1620)

Para bransolet o splocie pancerzowym, z emaliowanym herbem Księstwa Pomorskiego na prostokątnych zapinkach, została wykonana w 1596 roku dla pierwszej żony księcia pomorskiego Bogusława XIII (1544–1606), Klary brunszwicko-lüneburskiej (1550–1598). Świadczy o tym inskrypcja na spodzie zapinek z jej imieniem i datą: V.G.G. / CLARA / G.Z.B.V.L. / H.Z.S.Pō /15.96 [Von Gottes Gnaden / Clara / Gräfin zu Braunschweig und Lüneburg / Herzogin zu Stettin Pommern 1596] – Z Bożej Łaski / Klara / hrabianka brunszwicka i lüneburska / księżna szczecińsko-pomorska 1596.

Klara była córką Franciszka, księcia brunszwicko-lüneburskiego i Klary, księżniczki sasko-lauenburskiej. Po raz pierwszy wyszła za mąż w 1565 roku za Bernarda VIII, księcia Anhaltu. Dwa lata po jego śmierci, w 1572 roku została żoną księcia pomorskiego Bogusława XIII. Para miała aż jedenaścioro dzieci, w tym sześciu synów i pięć córek. W 1598 roku księżna zachorowała na dżumę i zmarła w rezydencji książęcej we Franzburgu.

Nie wiadomo, kiedy i w jakich okolicznościach bransolety znalazły się w posiadaniu syna księżnej – Franciszka I. Dodano wówczas na bocznych ściankach zapinek inskrypcję z jego imieniem: V.G.G. FRANTZ / H.Z.S.Pom [Von Gottes Gnaden Franz / Herzog zu Stettin Pommern] – Z Bożej Łaski Franciszek / książę szczecińsko-pomorski.

Para bransolet należała do wyposażenia grobowego Franciszka I. Widoczne są na wykonanym w 1621 roku portrecie pośmiertnym księcia ze zbiorów katedry w Merseburgu (Vereinigte Domstifter zu Merseburg und Naumburg und des Kollegiatstifts zu Zeitz). Także w relacji z ceremonii pogrzebowej Franciszka I, w opisie stroju, w którym pochowano księcia znajdujemy informację: „(…) Na rękach piękne mankiety i bransolety (…)”*

Monika Frankowska-Makała

*Die Personalien und Leichen-Processionen der Herzoge von Pommern und ihrer Angehörigen aus den Jahren 1560 bis 1663, ges. v. U. von Behr Negendank-Semlow, J. von Bohlen-Bohlendorf, Halle 1869, s. 347.