Ostatni strzał

Wnętrze drewniano-ziemnego schronu z żołnierzem obsługującym ciężki karabin maszynowy. Tę wyjątkową w całej tece litografię można, w odróżnieniu do pozostałych, zaliczyć do rozumianej stricte batalistyki. Ze względu na charakter oraz miejsce narracji można sądzić, że artysta posłużył się w tym wypadku fotografią – naszkicowanie tej właśnie sceny z natury wydaje się mniej prawdopodobne. Wiadomo, że pojedyncze zdjęcia były Gottliebowi pomocne w komponowaniu niektórych rysunków. | Gottlieb zadedykował litografię generałowi dywizji Maximilianowi Ritterowi von Hoen (1867–1940), który kierował biurem prasowym C.K. Ministerstwa Wojny, a od 1916 r. był dyrektorem Archiwum Wojennego w Wiedniu. Jako poddany austriacki i zarazem utalentowany artysta, wraz z wybuchem wojny Gottlieb mógł starać się o pracę w C.K. Kwaterze Prasy Wojennej (KPQ) kierowanej również przez von Hoena, co wiązało się ze względnie bezpiecznym dokumentowaniem przebiegu konfliktu na froncie. Wybrał jednak ochotniczy akces do Legionów Polskich.

Artur Tanikowski